Biraz Kitap

Tanrı Yanılgısı

15 Mayıs 2018

Tanrı Yanılgısı, Richard Dawkins


Tanrı Yanılgısı, Richard Dawkins

Tanrı hakkında aklımdan geçen karışık fikirlerin derlenmiş toplanmış halini okudum bu kitapta.

Tanrı Var Mı?

Yazar; Tanrı var mı, yok mu sorusunu tartışmış. Varlığına inananların argumanlarını tek tek ele almış ve bunların akla yatkın olmadığını göstermiş.

Hangi dine inanıldığının bir önemi yok, dindarların açıklamaları aşağı yukarı benziyor.

Tanrı ve Acı Çekmek

Tanrı tarafından yönetilen bir dünyada neden acı çektiğimizi sormuş yazar. Denebilir ki acılar cesaret ve sabır gösterme fırsatı sunar. Peki Yahudi soykırımına maruz kalmış biri için aynısı nasıl söylenebilir?

Bazı inanışlar Yahudileri zaten baştan kaybetmiş, günahkar, cehennemlik görüyor olabilir. Peki sizi onlardan ayrı kılan özelliğiniz nedir? Sizi cennete gidebilesiniz diye Müslüman yaratan Tanrı, neden diğerlerini de öyle yaratmıyor? Sizi ayrıcalıklı kılan ne?

Din ve Sorgu

Din, anlamadan, düşünmeden, sorgulamadan sadece inanmayı bir erdem olarak sunuyor. Çocukluktan itibaren psikolojik olarak dine koşullanmış olmak da sorgulamayı zorluyor.

Tanrı Yanılgısı kitabı ile yazar Richard Dawkins, öncelikle çocukların “Katolik çocuk”, “Müslüman çocuk” gibi sınıflandırılmasına karşı çıkıyor. Bir çocuğun dini inancından bahsedilemeyeceği, ailesinin dini inanışının çocuk için kullanılmaması gerektiğini söylüyor.

Çocukken ailesinden dini telkinlerle büyüyen insanların dini sorgulamakta zorlandıklarından bahsediyor.

Einstein’a göre Tanrı

Einstein’ın fikirlerine ve söylemlerine de yer veriyor Tanrı Yanılgısı kitabında yazar Richard Dawkins. Onun ara sıra Tanrı’nın adını anmasının yanlış anlaşıldığını söylüyor.

Einstein şunu söylemiş:

“Dinsel inançlarım hakkında okuduklarınız elbette bir yalan; düzenli olarak tekrar edilmekte olan bir yalan. İnsan suretinde bir Tanrıya inanmam ve bunu hiçbir zaman inkar etmedim; aksine bunu açık bir şekilde ifade ettim. Eğer içimde dinsel olarak adlandırılabilecek bir şey var ise, bu, bilimimizin şimdiye dek meydana çıkarabildiği kadarıyla dünyamızın yapısı karşısındaki sınırsız hayranlığımdır.”

Einstein’e gösterilen bir tepki şöyle;

“Tanrı bir ruhtur ve teleskopla ya da misroskopla bulunamaz, tıpkı beyni inceleyerek insan düşünce ve duygularının bulunamayacağı gibi. (…) Din inanç üzerine kuruludur, bilgi üzerine değil.”

Carl Sagan’a Göre Tanrı

Tanrı Yanılgısı’nda adı geçen bir başka bilim insanı olarak Carl Sagan’ın Tanrı hakkındaki yorumu şu:

“Tanrı eğer sadece ve sadece kainata hükmeden fiziksel kanunlar dizisiyse, o halde kesinlikle böyle bir Tanrı vardır. Bu Tanrı duygusal yönden tatmin edici değildir… Yer çekimi kanununa dua etmenin pek anlamlı olduğu söylenemez.”

Korunmaya Muhtaç bir Tanrı mı?

Dindarlar, inançları konusunda çok hassas. Nedense her şeye gücü yettiğini söyledikleri Tanrının saldırılara karşı savunmasız olduğunu ve “olağandışı kalınlıkta bir saygı duvarıyla korunması” gerektiğini düşünüyorlar. Muhammed peygamber karikatürlerinin ardından oluşan çatışmalar gibi.

Gazeteci Andrew Mueller’in bu konuda dediği:

“Eğer siz palyaçolar bunların herhangi birinde haklıysanız, karikatüristler zaten cehenneme gidecekler, bu yetmez mi? Bu arada, eğer Müslümanlara yapılan hakaretlerle galeyana gelmek isterseniz, Suriye ve Suudi Arabistan hakkında Uluslararası Af Örgütü raporlarını okuyun.”

Tartışmaları Bitiren İnanç

Tartışmalarda da “İnancım öyle”, “İnancıma aykırı” dendiğinde konu tartışmaya kapanıyor.

“Eğer insanlar bir 7’nci yüzyıl vaizini kendi ailelerinden daha çok seviyorlarsa, bu onlara kalmış. Ancak onlardan başka kimse bunu ciddiye almak zorunda değildir…”

Ateizme Gidiş

Şöyle bir tahmini var Richard Dawkins’in Tanrı Yanılgısı’nda:

Eskiden çok tanrıcılık vardı. Sonra tek tanrıcılığa geçildi. Ibn Warraq da şunu demiş: “Tektanrıcılık, sırası geldiğinde bir tanrı daha eksilerek ateizme dönüşmeye mahkumdur.”

❗️Son zamanlarda ülkemizde imam hatip okullarındaki öğrencilerin deizme ve ateizme yöneldiği konusundaki haberler için bakınız:

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/egitim/952691/_imam_hatipliler_deizme_kayiyor_.html

Büyük Dua Deneyi

Duaların işe yarayıp yaramadığı ile ilgili bir deney yapılmış. Adı “Büyük Dua Deneyi”. Hastalara iyileşmeleri için dua edilmiş. Kimi hastaya bu bilgi verilmiş, kimisine verilmemiş. Sonuç;

Kendisi için dua edildiğini bilen hastalar daha çok acı çekmişler. Tedavinin yan etkilerinden daha çok etkilenmişler, çünkü “Bu onları ‘Duacılara başvurulacak kadar hasta mıyım?’ düşüncesiyle şüpheye düşürmüş.

Onun dışında kendisine dua edildiğini bilmeyen ve kendisine dua edilmeyen hastalar arasında bir fark olmamış.

Tanrı İle Konuşmak

Dinin şöyle de bir tehlikesi var. Tanrı ile konuştuğunu iddia eden insanların ortaya çıkması ve ona inananların bulunması. George Bush, Tanrının kendisinden Irak’ı işgal etmesini istediğini söylemişti. Kitapta bu husus şöyle alaya alınıyor ki haksız sayılmaz: “Tanrının ona Irak’ta kitle imha silahları bulunmadığını söylemeye tenezzül etmemiş olması çok yazık.”

Açıklayamadığımız Boşluklara Tanrı Mı Diyoruz?

Dünyaya baktığımızda bir tasarım olduğunu gözlemleyebiliriz. Bu da bizi bir tasarımcı yani Tanrı olduğu kanaatine ulaştırabilir. Ancak o zaman akla “Tasarımcıyı kim tasarladı?” sorusu gelir.

Richard Dawkins, burada tasarım değil, bir doğal seçilim olduğunu söylüyor.

Açıklayamadığımız boşlukları Tanrı diye adlandırdığımızı belirtiyor. Bilim ilerledikçe bu boşluklar küçülecek ve “Tanrının yapacak hiçbir şeyi ve saklanacak hiçbir yeri kalmayacak” diyor.

“Bir şeyin nasıl çalıştığını anlamazsanız, bunu dert etmeyin: sadece pes edin ve bunu Tanrı yaptı deyin.” diye ekliyor.

Dolayısıyla bilgisizliğimize Tanrı ismini koyduğumuz kanaatine varıyor.

“Neden Tanrı herhangi bir şeyin açıklaması olarak düşünülür? Değildir. Bu bir açıklamanın başarısızlığıdır, bir omuz silkmedir, ‘bilmiyorum’ demenin ruhsal ve ayinsel kılığa bürünmüşüdür.”

Tanrıya İnanmayanların İyiliği

Dindar insanlar genellikle Tanrıya inanmayan insanların iyi bir insan olabileceğini kabul edemez. Eğer Tanrıya inandığınız, kötülük yaptığınızda Tanrının sizi cezalandıracağını düşündüğünüz için iyi bir insan olduğunu söylerseniz “Tanrının yokluğunda hırsızlık, tecavüz ve cinayet suçlarınızı işleyeceğiniz onaylıyor, ahlaksız bir insan olduğunuzu ifşa etmiş olursunuz.”

İyi olmak için dine ihtiyacımız var demek, aslında polise ihtiyacınız var demek. Polis güçleri ortada yokken dilediğini yapıp, polisler ortaya çıktığında iyi vatandaş rolü oynamak demek.

Cezalandıran Tanrı

İnanan insanların bir kısmı felaketlerin insanların günahları yüzünden olduğunu düşünüyor. Örneğin bizde Cübbeli Ahmet Hoca’nın 1999 Yalova depremi yorumu.

Dünyanın her yerinde böyle dinciler var. Tanrı Yanılgısı’nda Richard Dawkins, 2005’te Katrina kasırgası nedeniyle New Orleans’ın sel felaketi yaşaması örneğini veriyor. Bir papaz bu kasırganın bir zamanlar New Orleans’ta yaşamış bir lezbiyen komedyen yüzünden olduğunu söylemiş. Ona cevap da şöyle gelmiş:

“Her şeye gücü yeten bir Tanrının günahkarları öldürmekte biraz daha hedeflenmiş bir yaklaşım sergileyeceğini düşünürsünüz; bir lezbiyen komedyen barındırdığı için tüm şehrin toptan yok edilmesi yerine belki de lezbiyene akla uygun bir şekilde kalp krizi yaşatabilirdi.”

Tanrı Yanılgısı ile Sorguya Hazır Mısınız?

Tanrı Yanılgısı kitabındaki açıklamalar, yorumlar, başka görüşlerden alıntılarla ile Richard Dawkins, Tanrı hakkında fikirlerinizi sorgulamaya açıyor.

Önsözde de bunu belirtmiş: “Kitabın amacı bilinci arttırmak.”

Saygılarımla,
Hülya Erarslan

BEĞENEBİLECEĞİNİZ İÇERİKLER

4 YORUMLAR

  • Yanıtla Didem Çelebi Özkan 15 Mayıs 2018 at 13:41

    Çok sevdim 👌🏻 Hemen alıyorum okunacaklar listesine.

  • Yanıtla Rehargan 18 Mayıs 2018 at 00:01

    Kitap çok ilgimi çekti ve ilk fırsatta okuyacağım.
     
    Sevgiler
    Serazad

  • Cevap Yaz

    Yazı: Pembeden Yeşile Bütünlük | Yazan: İrem Savaş
    Girne Antik Liman
    Girne Antik Liman
    Öykü: Umarım Bu Gece Öldürülmem | Yazan: Didem Çelebi Özkan