Ay Işığı Yolcusu

Algı Açıklığı, Hayvanlar

2 Haziran 2020

Yazı: Algı Açıklığı, Hayvanlar | Yazan: Atakan Balcı

Kıtmir, yedi uyurların köpek arkadaşı. “İt” deyip geçiyor kimi, “itten doğma” diye küfür var bu ülkede, ben biliyorum. Goril, şempanze, Habeş maymunu; hepsine “maymun” deyip dalga geçen ve maymun olmayı da bir alay konusu edenlerden geçilmiyor ortalık. Özellikle de dalga geçenler, Goril Koko’nun parlayıp dünyada iz bırakmış zekasının, düşünüş biçimindeki ışıltısının yanına bile yaklaşamazlar. Goril Koko’nun, ölmeden önceki dönemde tabii, insanlığa yönelik bir konuşması var; kesinlikle algılayamazlar ne demek istediğini. Algılayışlarındaki sığlık el vermez algılamalarına.

Nice hayvan türünün temizlik alışkanlığı, ne yazık ki dünya insanının çoğu düşünüldüğünde, dudak ısırtacak ölçüde ve türde. Ölülerine davranışları şaşkınlık uyandıran, nesne kullanan nice hayvan türü, insanları hala şaşkınlıktan şaşkınlığa götürüyor.

Neden? Neden şaşırıyoruz?

Evren, dünya, yaşam ister kendiliğinden oluşmuş olsun ister Ulu Yaradan tarafından var edilmiş olsun yalnızca süsten ibaret olarak ortaya çıktığını mı düşünüyorsunuz?

Boşa anlatıyorum, boşa yazıyorum, boşa uğraşıyorum gibi duyuyorum kendimi. Ama büyük adlardan Bertrand Russell’ın söyledikleri, bu konuda da çok önemli, dikkate almalı (Sanırım “Aylaklığa Övgü” adlı yapıtta yer alıyor.);

“Tatlı bir yalan söylersen on kişi seni alkışlar. Acı bir gerçek söylersen sekiz kişi sana saldırır ama iki kişi sorgulamaya başlar. O iki kişiye selam olsun.”

O iki kişiye selam olsun, olsun tabii! Ama o sözü söyleme korkusuzluğunu, istemsiz korkular içinde de olsa gösterene? Nazım Hikmet’in, 20. yüzyılın dünyadaki üç büyük şairinden biri kabul edilen büyük Türk şairinin (Diğer ikisi Louis Aragon ve Pablo Neruda’dır) dediği gibi;

“Sen yanmasan
Ben yanmasam
Biz yanmasak
Nasıl çıkar
Karanlıklar aydınlığa”

Ya yanmayı göze alıp yine de dürüstlüğünden vazgeçmeyenler.

“Münafık” diye bir söz var. Hemen herkes bildiğinden çok emindir bu sözcüğün anlamını. Halbuki çok azı bilir gerçekten ne anlama geldiğini. “Münafık” sözcüğünün Türkçe’deki doğrudan karşılığı “iki yüzlü” sözcüğüdür. Şimdi birçok taş yerine oturuyor algısı azıcık olsun aralık olanlarda belki de, değil mi?

Algı açıklığı çok şey demektir. Tüm yaşamın içinde, evrende ve hatta evrenlerde çok fazla anlam ifade eder ve bu anlam insan yaşamına çok şey katar. İnsanlar hiç, ders alsaydı tarih kendini yineleyip durur muydu? “İlim Çin’de dahi olsa gidip alınız” değil miydi? Neden bilimin ipine sımsıkı sarılmalıyız. Çünkü, yine Bertrand Russell’ın dediği gibi “Bilimde gerçek yalnızca bir an’dır.” Sayfalar dolusu konuşulabilecek bir öz bu. Bu arada, “ilm/ilim” sözcüğü, Türkçe’deki “bilim” sözcüğünün Arapçasıdır. İlm’in yalnızca “Sosyal Bilimler” anlamına geldiğini savlayanlara şunu sorabilirsiniz örneğin; “Peki, eğer ilm bilim anlamına gelmiyorsa Arapça’da bilim için kulllanılan sözcük nedir?” Ya tıkanıp kalacaklardır ya da bir sürü söz kalabalığı, anlamsız…

Algı açıklığı çok şey demektir. Hayvanlar, adım atma korkusuzluğu, doğruyu haykırmak, bilim; bütün bunlar algı açıklığının ışığında değerlendirilmeli. Eğer haklı olduğunuzdan fazlasıyla eminseniz şu sözü bir kıyıya yazın;

“Akıllılar hep kuşku içindeyken, aptallar küstahça kendinden emindir.”

Bir gün emin olmanın erincine kavuşur muyum ki?

Sevi ve ışık ile!…

Atakan Balcı

BEĞENEBİLECEĞİNİZ İÇERİKLER

No Comments

Cevap Yaz

Yazı: Pembeden Yeşile Bütünlük | Yazan: İrem Savaş
Girne Antik Liman
Girne Antik Liman
Öykü: Umarım Bu Gece Öldürülmem | Yazan: Didem Çelebi Özkan