Merkür Güneş sistemindeki en küçük, aynı zamanda Güneş’e en yakın olan gezegendir.
Merkür’ün Güneş’e olan ortalama uzaklığı yaklaşık 58 milyon kilometredir. Güneş’e olan yakınlığına rağmen Güneş sisteminde Venüs’ten sonra ikinci en sıcak gezegendir.
Kendi etrafında 59 günde dönerken Güneş etrafında ise 88 günde dolanan Merkür, 11 Kasım 2019 tarihinde Dünya’dan görülebilen nadir bir astronomik olayda başrol oynayacak olup bakış doğrultumuzda Güneş diskinin önünden geçecektir.
Bu nadir doğa olayı ortalama olarak her yüzyılda 13 kez gözlenir. 11 Kasım 2019 geçişinde Merkür gezegeni bize 101 Milyon km uzaklıkta olacaktır. Bu olayın gözlendiği son tarihler;
7 Mayıs 2003,
8 Kasım 2006
9 Mayıs 2016
olup diğer Merkür geçişi ise 13 Kasım 2032’de meydana gelecektir.
Merkür Geçişleri Nasıl Gerçekleşir?
Güneş diskinin önünden bir iç gezegenin geçişi (transit) bir çeşit tutulma gibi düşünülebilir.
Ancak iç gezegenlerden Merkür ve Venüs’ün gökyüzündeki açısal çapları Güneş’i Ay gibi tamamen örtmeye yetmediğinden Güneş’in Dünya’ya ulaşan ışığında Güneş tutulmasındaki gibi ışık azalması fark edilmez.
Güneş’in önünden Merkür veya Venüs gibi iç gezegen geçişlerinin gözlenmesi tarihte uzun yıllar Dünya ve Güneş arasındaki uzaklığın tespit edilmesinde ve bu gezegenlerin atmosferlerinin olup olmadıklarının araştırılmasında kullanılmıştır.
2016 yılındaki Merkür geçişi yaklaşık yedi buçuk saat sürmüştür. Bu denli uzun bir geçişin 2095 yılında tekrarlanacağı hesaplanmıştır.
11 Kasım 2019 tarihinde meydana gelecek olan geçiş, Dünya’nın birçok yeriyle birlikte ülkemizden de gözlenecektir. Geçiş gözlemi, TSİ 15.35’de başlayacak ve TSİ 17.36‘da gün batımıyla birlikte tamamlanacaktır.
Gün batımında Merkür, Güneş diski üzerinde Güneş’in merkezine yakın bir konumda olacaktır. Ülkemizden toplamda 2 saat 1 dakika gözlenecek bu olayda Merkür’ün Güneş diskini bir ucundan diğerine kat etmesi 5 saat 28 dakika sürecektir.
Geçiş sırasında Merkür’ün diski Güneş diskinin 1/194’ü gibi çok küçük bir orana sahip olacağından (1 TL madeni paranın 500 m. uzaklıktan görünüşü) tutulma gözlükleri kullanılsa bile göz ile farkedilemeyecektir.
Önemli Sağlık Uyarısı❗️
Geçişi gözleyebilmek için mutlaka özel üretilmiş güneş filtresine sahip teleskoplar kullanılmalıdır. Aksi taktirde filtresiz olarak dürbün, teleskop vb. optik bir alet ile güneşe doğrudan bakıldığında göz retinası ciddi zarar görecektir.
Bu ender gök olayını Bursa halkına izletebilmek amacıyla BAAK-Bursa Amatör Astronomi Kulübü Derneği ve ULUASTRO – Uludağ Üniversitesi Astronomi Topluluğu’nun ortaklaşa düzenleyeceği etkinlik, Uludağ Üniversitesi Prof. Dr. Mete Cengiz Kültür Merkezi, İlyas Kaygusuz Salonu’nda 11 Kasım 2019 Pazartesi saat 15:00-17:00 saatleri arasında; Teleskoptan salon ekranına yansıtılacak görüntüler eşliğinde uzmanlarımız katılımcıların sorularını yanıtlayarak bir astronomi sohbeti de gerçekleştirilecektir.
Not: Merkür Geçişi etkinliğimizin izlenmesi hava koşullarına bağlıdır. Olumsuz hava koşulları oluşması durumunda geçiş izlenemeyecektir.
İlhan Vardar
1 Comment
Teşekkürler.