Hayat hızlandıkça, iletişim kanalları da günden güne hızlanıyor fakat insanın özünde olan ihtiyaçlar değişmiyor. Hayat ne kadar hızlı akarsa aksın, insan mutlu olmak istiyor, sevilmek istiyor, başarılı olmak istiyor. Kısacası, iyi hissetmek istiyor. Bu sebeple, hızlı olan dünyada hap gibi bilgiler insanlara servis ediliyor.
“Mutlu olmanın 10 yolu!”
“Başarıya giden 5 basamak!”
“Sevildiğini gösteren 8 işaret!”
Gibi bilgilerle bireylere kısa yoldan bazı kalıplar dayatılıyor. Böyle maddeleri okumak, bilmek belki bazı farkındalıklar uyandırıyor fakat hedefe giden yolda çok da belirleyici olmuyor. Çünkü her insanın mizacı kendine özgü. Birilerine iyi gelen bir şey, herkese iyi gelecek gibi bir genelleme yapmak her zaman doğru bir yol olmuyor.
Diğer bir taraftan, mutsuzluk ve huzursuzluk kaynakları için, genelleme yapmak daha kolay çünkü bazı düşünce ve davranış şekilleri var ki hiçbir insanı mutlu etmez. Bunlardan bir tanesi ve belki de en önemlisi kıyas yapmaktır.
Kıyas Yapmak
Kendi hayatını, bedenini, yeteneklerini, yapabildiklerini ya da yapamadıklarını, ailesini, şartlarını başkalarıyla kıyaslayan bireyler hiçbir zaman gerçek anlamda mutlu olamazlar. Hep içlerinde bir yarışma huzursuzluğu ile yaşarlar. Çünkü güzelin güzelinin, iyinin iyisinin hiç sonu yoktur ve kıyas yapmak hep daha iyisini ve güzelini istemek demektir. Bu da mevcut durumu kabullenmemek ve memnuniyetsiz yaşamaya aday olmaktır.
Kıyas yapmak, öğrenilen ve alışkanlık haline gelebilen bir davranış biçimidir. Kıyaslanarak büyütülen çocuklar bunu öğrenirler ve kendilerini sürekli birileriyle kıyaslarlar. Daha iyi olanla kendini kıyaslayıp mutsuz olmanın ve yetersiz hissetmenin yanında, ilişki içinde oldukları bireyleri de başkalarıyla kıyaslarlar.
Şunun eşi böyle yapıyor, onun arkadaşı böyle yapıyor, şunun çocuğu çok çalışkan gibi cümlelerle sadece kendilerini değil, hayatlarındaki insanları da mutsuz ederler. Bu davranış biçimi, bir nevi ilişkileri ziyan etmektir aslında.
Kıyas Yapmak – Örnek Almak
Tüm bunların yanında, başarılı olmuş ve hayatta bir yerlere gelebilmiş bireylerin hayatlarını merak etmek, fırsat varsa onlarla konuşup neler yaptığını öğrenmeye çalışmak güzel bir şeydir. Bunun adı kıyas yapmak değil, örnek almaktır. Burada “Ben neler yapabilirim?” sorusunun cevabını arar birey. Yapılabilecekleri öğrenip, kendi hayatına uyarlamaya çalışır. Bu davranış biçiminde, takdir vardır. İnsan takdir ettiği şeyleri, kendi hayatında uygulamak ister ve takdir ettiği şeyleri hayatına katmak insanı geliştirir, hayatı daha anlamlı kılar.
Kıyas etme davranışının içindeki duygu daha çok haset etmektir. Haset de insanı içten içe çürütür.
Kendini ve hayatını kimseyle kıyaslamadan, güzelliklere odaklanmak ve güzel olanı hayatına katmaya çalışmak, insanı en iyi hissettiren şeydir.
Nalan Erpolat
Yazarın Notu:
“Duygu” başlıklı yazımda haset ve kıskançlık duygularından bahsetmiştim. Arzu eden okurlarımız o yazıya da göz atabilirler.
No Comments