Herkes yaşananlar konusunda önce “başkalarına” bakıyor ve sorunu belirlemek için de değil, suçlayacak birini keşfedebilmek için bakıyor. Bir sorundan söz ettiğinde insanlar genel tepki olarak ilk önce hemen “Ben yapmadım” ya da duruma göre “Ben bir şey yapmadım” diyorlar. Rezalet!…
Üzüm Yemek
“Amaç üzüm yemek mi, bağcı dövmek mi?” diye bir atasözü var Türkçe’mizde. Atalarımız sorunun kökenini belirlemiş aslında. Peki, bizler bu atasözünü hangi durumlarda kullanıyoruz? Sorunun gerçek kökünü belirlemede, gerçek ve işlevsel bir eleştiride? Hayır tabii ki, kesinlikle hayır!… Dikkat edin, gözlemleyin, özellikle de kendiniz dışındaki olgularda, durumlarda gözlemleyin (nedenini biliyorsunuz bence) insanlar bu sözü, sorumluluktan, dürüst (ya da dürüst olmayan) bir eleştiriden kaçmak için kullanıyor insanlar bu atasözünü, ne yazık ki! Üzüm aslında kimsenin umurunda değil aslında, yeter ki haklı çıksınlar. Sorun önemli sorsanız, sorunu çözmek de öyle. Ama yergi olarak algıladıkları en ufak bir söz parçasında, “Ben yapmadım” çıkıyor ortaya “Senin amacın bağcı dövmek” ya da “Ne demeye çalışıyorsun?” veya benim kişisel sözlükçemin dışında kalan onlarca kaçınma sözünden birine sığınır, çoğunda ise algı duvarlarına çarpar çözüm olasılıkları yığının kuru-karanlık bireyinde.
Yalan, yalan…
“Bir kez daha bakar mısınız belgelere, yeniden arar mısınız?” demişimdir bir görevliye örneğin. “İsterseniz telefonuma bakın, sordum gerçekten, sabah saatlerinde de aradım belgeleri, bulamadım.” Yanıt bu olur veya buna benzer bir söz. Yalancı demediğinize ikna etmeye çalışmanız boş olur çoğunlukla. Ya “Hayır siz bana yalancı dediniz” diye bir diretme ya da “Ama ben sizin yalancı dediğinizi iddia etmedim zaten.” Gibi bir karşı çıkışla savuşturulur veya ezilmeye çalışılırsınız. Önemli olan şudur ki, onlar yapmamıştır, onların suçu değildir asla hiçbiri.
Suçlu kim?
Neden önemli, neden bu kadar önemli haklı olmak? Hiçbir zaman anlamadım ve anlamazlığım zaman geçtikçe azalmadı ne yazık ki bu durumu ve nedenini. “Suçlu kim?” oynuyoruz sanki milyonlarca insan örgütlü biçimde ve hep birlikte. Diyelim ki suçluyu arıyoruz. Evet suçluyu bulmak da önemlidir sorunlar konusunda. Peki suçluyu bulup engellediğimizde sorun çözüldü mü? Artık her ne idiyse sorun? İki kişi arasındaki basit bir sorun ya da karmaşık, etnisiteler arasında, ülkeler arasındaki sorunlar vb. Yeni bir suçlu ortaya çıkmayacak mı sanıyorsunuz “Suçlu kim?” oyununa odaklanıp tüm algılarınızı başka her duruma kapadığınızda, sorun daha büyük bir biçimde patlamayacak mı? Pandemi konusunda yaşadığımız da bu değil mi?
Düşünmek ve algı açıklığı umuyorum insanlık için en kısa sürede.
Sevi ve ışık ile!…
Atakan Balcı
No Comments