Magnezyum ve Uyku Kalitesi

Magnezyum, vücudumuzdaki pek çok süreç için gerekli olan bir mineraldir. Magnezyumun bilinen en temel görevleri arasında ise sinir sistemindeki hücrelerin iletişimini organize etmesidir. Uyku ve magnezyum ilişkisi ise tam bu noktada başlamaktadır.

Uyku, büyük ölçüde sinir sistemi tarafından kontrol edilmektedir ve bu sebeple yeterli magnezyum alımı ile iyi bir uyku kalitesi arasında anlamlı bir ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, magnezyum ve uyku arasındaki ilişki hâlâ araştırılmaktadır.

Magnezyum ve uyku kalitesi arasındaki henüz açıklanamayan ilişkiye rağmen umut var eden çalışmalar da yer almaktadır. Örneğin düzenli magnezyum kullanan bireylerde uykusuzluk ve huzursuz bağırsak sendromu gibi uyku bozukluklarının seyri olumlu yönde değiştirilmiştir. Gelecekteki araştırmalar, magnezyumun uyku üzerindeki etkilerini ve ayrıca magnezyum takviyelerinin uyku sağlığını geliştirmedeki rolünü netleştirebilir.

Peki, magnezyum nedir?

Magnezyum, vücutta bulunan birkaç elektrolitten birisidir. Elektrolitler, vücudun düzgün çalışması için ihtiyaç duyduğu minerallerdir. Magnezyum; protein ve kemik sağlığı ile birlikte DNA sentezinde de çok önemli roller üstlenmektedir. Magnezyum, kan şekerini dengelemek ve kan basıncını kontrol altında tutabilmek için oldukça kıymetlidir. Diğer yandan kaslar, sinirler ve kardiyovasküler sistemdeki aktiviteyi düzenlemek için magnezyum çok önemlidir.

İnsanların vücuduna magnezyum günlük beslenmesinden gelmektedir. Diyetle yetersiz magnezyum alan bireyler takviyeler yoluyla da magnezyum tüketimini destekleyebilmektedir. Bazı bireylerin günlük beslenme rutini yeterli magnezyum sağlamasa da çoğu insan vücutlarındaki magnezyum seviyesini normal sınırlar içinde tutabilir. Böbrekler ve diğer dokular normalde fazla magnezyumu idrarla vücuttan atarlar ve magnezyum alımının düşük olduğu zamanlarda yine bu dokular idrarla atılan miktarı azaltarak magnezyum seviyelerini koruyabilirler.

Vücuttaki magnezyumunun çoğu diğer dokularda depolandığından, bir kişinin kanındaki magnezyum seviyesini ölçmek zor olabilir. Ancak magnezyum için bir kan testi, doktorların magnezyum seviyelerinin tehlikeli derecede düşük veya yüksek olup olmadığını belirlemesine yardımcı olabilir.

Tehlikeli seviyede düşük olan magnezyum seviyelerinin çok temel semptomları yer almaktadır:

• Kas spazmı
• Şiddetli kilo kaybı
• Anormal kalp ritimleri
• Mide bulantısı ve kusma
• Sürekli uyku hali

Magnezyum eksikliği uykuyu nasıl etkiler?

Magnezyumun, uyku kalitesini nasıl etkilediğine dair birçok hipotez yer almaktadır. Üzerinde en fazla düşünülen hipotez; magnezyumun merkezi sinir merkezini gevşetebileceğini ve kimyasal reaksiyonları tetikleyebileceğidir.

Yapılan bazı çalışmalar, özellikle yaşlılık sebebiyle uyumakta zorlanan yetişkin bireylerin magnezyum kullanımı ile mevcut uyku sorunlarını kontrol altına alabileceklerini düşündürmektedir. Buna karşılık düşük magnezyum, düşük uyku kalitesi ile ilişkilendirilebilir.
Uykusuzluk tedavisinde magnezyum takviyelerinin rolü konusunda araştırmalar net değildir. Bununla birlikte, bazı araştırmalar cesaret verici bulgular göstermiştir. Uykusuzluk çeken yaşlı yetişkinler üzerinde yapılan bir araştırma, sekiz hafta boyunca günde 500 miligramlık bir dozda magnezyum takviyesinin onların daha hızlı uykuya dalmalarına, daha uzun süre uykuda kalmalarına, gece uyanmalarını azaltmalarına ve doğal dolaşımdaki melatonin düzeylerini artırmalarına yardımcı olduğunu ortaya çıkartmıştır.

Melatonin ve magnezyum takviyelerinin her ikisi de uykuyu iyileştirmek için kullanılmaktadır. Ancak vücutta farklı şekillerde çalışırlar. Melatonin, uyku zamanı yaklaştığında beyindeki epifiz bezinin ürettiği bir uyku hormonudur. Uzmanlar, günlük rutine ek melatonin hormonu eklemenin insanların uykuya dalmasına yardımcı olabileceğini ancak bütün gece uykuda kalmayı sağlayamayacağını belirtmektedir.

Magnezyum, vücuttaki, insanları uyanık tutan sinirlerin etkinliğini azaltmaya da yardımcı olabilir. Bu sayede bireylerin gece derin uykuda kalabilme ihtimalleri de yüksektir. Magnezyumun bu özelliği ve melatonin gibi hormon etkisinin olmaması, sağlık uzmanları tarafından daha rahat önerilmesini sağlamaktadır.

Uykusuzluk için ne kadar ve nasıl magnezyum kullanmalıyım?

Magnezyum takviyeleri genellikle güvenli kabul edilirken magnezyum toksisitesi veya zararlı ilaç etkileşimleri açısından daha yüksek risk taşıyan bazı kişiler vardır. Bu nedenle, bir magnezyum takviyesi satın almadan önce, magnezyum almanın güvenli ve garantili olup olmadığını öğrenmek için hekiminize danışmanız gerekmektedir.
 
 
Uzm. Dyt. Şeydanur Özpınar
 
 

Referanslar ve Kaynakça:

1. Cascella, M. & Vaqar, S. (2022, May 30). Hypermagnesemia. In StatPearls. StatPearls Publishing., Retrieved November 1, 2022.
2. Hornyak, M., Voderholzer, U., Hohagen, F., Berger, M., & Riemann, D. (1998). Magnesium therapy for periodic leg movements-related insomnia and restless legs syndrome: an open pilot study. Sleep, 21(5), 501-505.
3. National Institutes of Health Office of Dietary Supplements. (2022, June 2). Magnesium: Fact sheet for health professionals., Retrieved November 1, 2022.