Sağlıklı ve Uzun Yaşamın Sırrı: Japon Mutfağı | 1

Siz hiç kilolu bir Japon gördüğünüzü hatırlıyor musunuz? Tokyo gibi milyonlarca insana ev sahipliği yapan bir şehirde dahi kilolu kişi sayısı yok denecek kadar az. Japonların sahip olmadıkları fazla kilolar yaşam sürelerine eklenmiş gibi âdeta. Ortalama ömür erkeklerde 81’i, kadınlarda 87’yi bulmuş durumda. 100 yaş üstü kişi sayısı rekor üzerine rekor kırmakta.

90’lı yaşlarında dışarıda arkadaşlarıyla buluşup kimsenin yardımı olmaksızın mini golf oynayan, büyük bir rahatlıkla top peşinde koşturup yeni yetmeler gibi eğilip kalkan bu insanlara imrenmemek elde değil.

Japonların böylesine sağlıklı, kaliteli ve uzun yaşamalarının sırrı nedir? Kuşkusuz ilk akla gelen sebeplerden biri Japon mutfağı ve yemek kültürü.

Her şeyin en tazesi, en kalitesi burada

Japonya tarım ülkesi değil aslında. Tarım alanları ülkenin sadece %12’sini oluşturuyor. 127 milyonluk kalabalık bir nüfusu besleyebilmek için gıdanın büyük bir kısmını yurt dışından ithal ediyorlar. Buna karşın her türlü malzemenin en tazesini, en kalitelisini Japonya’da bulmak mümkün.

Her zaman mevsiminde yetişen ürünleri tüketmeyi tercih ediyorlar. Kaliteden ödün vermedikleri harika lezzetlerin yanı sıra, sunuma gösterdikleri özenle de yemeği görsel bir şölene dönüştürüyorlar.

Bu şölene en yakından tanıklık edeceğiniz yemek “kaiseki-ryori” adı verilen, şefin günün en taze malzemelerinden seçerek oluşturduğu deneyimler. Kyoto usulü olan bu geleneksel yemeği küçük porsiyonlu tabaklarda, çeşitli yemeklerden oluşan bir tadım menüsü gibi de düşünebilirsiniz.

“Kazıklandık mı?” derdine son

Japonların işletmecilik anlayışında öne çıkan özelliklerden biri standardizasyona sahip olmaları. Yemeğin, sunumun ve servisin kalitesi aynı fiyat kategorisindeki restoranlarda farklılık göstermiyor. Yemeğinizi yerken verdiğiniz paranın karşılığını alacağınızdan şüpheniz olmuyor. Her daim “Kazıklandık mı?” endişesi yaşamadan yenilen bir yemek bile ömrünüzü uzatıyor olabilir.

Japonlar çoğunlukla dışarıda yemek yediklerinden standartlar onlar için çok önemli. Bu nedenle gıda sektörü sürdürülebilirlik anlayışına sahip bir sektör. Dünyada en fazla Michelin yıldızına sahip restoranın Japonya’da olmasına şaşırmamak lazım.

Biz yaptık, siz yapmayın diye ilginç bir bilgi paylaşmak istiyorum; Japonya’da restoranlara bahşiş bırakılmıyor. Eğer bırakırsanız da arkanızdan koşarak paranızı geri getiriyorlar. Hatta bazı yerlerde bu davranış saygısızlık olarak kabul ediliyor. Olur da yolunuz bir gün oralara düşerse, aklınızda bulunsun.

Hijyenik koşullar

Japonya’da makul fiyatlı bir restorana gitseniz dahi malzemeler son derece kaliteli. Yedikleriniz midenize dokunmuyor, hijyene her daim dikkat ediliyor. Yemekten önce ellerinizi silmeniz için sıcak havlular veriliyor. Yemekten sonra kullanmanız için de paketli ıslak mendiller masalarda hazır bulunuyor.

Japonlar yemek yerken hijyen sebebiyle dış mekânlarda oturmayı tercih etmiyorlar, genellikle kapalı yerlerde yemek yeniyor. Hijyen konusunda çok dikkatli oldukları için “Acaba bu salatayı iyi yıkamışlar mıdır?” gibi huzursuzluklar yaşamak zorunda kalmıyorsunuz.

Bu kültürde tatlının yeri yok

Japonların tatlı tüketimi oldukça kısıtlı. Yemeklerden sonra genellikle bir veya iki dilim meyveyle birlikte tek top “matchalı” dondurma servis ediliyor. Bir çeşit yeşil çay olan matchanın sert ve acı bir tadı var. Bu sebeple matchalı dondurmayı tatlı olarak nitelendirmek çok zor. Hatta biz Türkler için tatlı kategorisine girmeyeceğini rahatlıkla söyleyebilirim.

Japonlar tatlı fasulye ezmesinden “wagashi” adı verilen, çay seremonilerinde servis ettikleri şekerlemeler yapıyorlar. Hazırladıkları kremalar da çok güzel ve hafif oluyor. Özellikle Tokyo’da her türlü popüler tatlı markasının mağazası var, ancak kendi mutfaklarına özgü sınırlı sayıda tatlı çeşidi mevcut.

Şeker tüketmenin zararları artık herkes tarafından biliniyor. Tatlıyla arası olmayan Japonların sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmesi tesadüf olmamalı.

Sınırlı meyve tüketimi

Fiyatları çok yüksek olduğundan meyveler restoranlarda ufak dilimler halinde servis ediliyor. Marketlerde de meyveleri dilimle satın alıyorsunuz. Düzenli ama ölçülü bir tüketim var. Bizde kiloyla alınan kirazların bir avuç kadarı Japonya’da lüks bir hediye olarak verilebiliyor.

Hijyenik koşullar, kazıklanma endişesi olmaması, sunuma gösterilen özen, tatlıdan uzak durmak Japonların sağlıklı, uzun ve keyifli bir yaşam sürmesinde etkili. Bir sonraki yazımda Japon yemek kültürünü incelemeye kaldığımız yerden devam edeceğiz.
 
 

Devamı için tıklayınız.

 
 
Pelin Erem