Perge Antik Kenti

12 Ağustos 2020

Bu yaz Perge kentini gezdim. İşlevsiz ama estetik olan mirastan alınan keyif, imgelem gücüyle doğru orantılıdır. Sanat, “Tinden doğan ve yeniden doğan””* ise harabelerin bakandan tekrar -belki ilk doğumdan daha muhteşem- bir şehir olarak doğması için “ihtiyaç için sığınak/rant için sığınak/beton kafa/gecekondu” levelini geçmiş olması zorunludur.

Durmaksızın görüntü çekenler, başkaları için gezenler

Sıcak bir yaz günü hem de güneşin pik yaptığı bir saatte şehre güneydoğu kapısından giriş yaptık. Ülkemizin belki de en iyi durumdaki antik kenti Perge; devrilmiş yosunlu taşlar, sütunlar, irili ufaklı çok sayıda kertenkele…

Beş dakika önce içinden geçtiğimiz mahalle aklımızdan çıkmıyor. Belli ki kıyas yapılacak. Büyü bozulmasın diye birebirimize “sus” işareti yaparak ayakta kalan duvarlara, kemerlere ve mesajları taşıyan sembollere bakıyoruz. Gezegeni saran salgın hastalığın bir hediyesi olarak kentte, “ağustos böceklerinin, adeta toprağın soluk alıp vermesini andıran tek düze vızıltısından başka bir ses duyulmuyor.””** Nesnenin bilincinde olmadan durmaksızın görüntü çekenler (başkaları için gezenler) yok ortalıkta.

Soyutun tam uygun olarak somutlaşması

Kendi âlemlerimize dalmak için ayrılıyoruz. Mabedin kapısında duruyorum. Bir gün önce gezdiğim Antalya Müzesi’ndeki -burada yapılan kazılarda bulunan- Grek Tanrılarının heykellerini yerleştiriyorum. Zeus, Hermes, Apollon… İnsan anatomisi ancak bu kadar güzel olur. Şuh kahkahakların yankısını duyduyduğum hamamın orta yerine üç güzeller heyekelini kondurdum. Kentin merkezi olan sütunlu caddenin girişine İmaparator Hadrianus’un halkı selamlayan heykelini diktim. İmparator Semtimius Severus’u da kendi adıyla anılan çeşmenin hemen yanındaki mermer sütunların ön tarafına yerleştirdim.

Zengin bir toplum, atletik beyler, güzel kadınlar, estetik kaygıyla inşaa edilmiş beyaz mermerden bir kent. Keyif yapacaksan böyle bir yerde yapacaksın, diyorum içimden. Bu şehir için vurucu bir cümle şöyle olabilir: ideanın ideale dönüşmesi, yani soyutun tam uygun olarak somutlaşması…”*

Perge’yi kıskanan, hasedinden çıldıran Hades’in intikamı

Bu güzel düşünceler her tarafımı sarmışken birden küçük bir rüzgar çıktı. Kapkara bir atlı bana doğru geliyor sanki. Bu Hades… Önünde durduğum mermer girişin bir kısmı yok. İleriye baktım aynı durum başka sütunlarda da var. Rüyada organlardan birinin yerinin boşluk olarak görülmesine benzer bir duygu. Boşluk kapkara betonla doldurulmuş. Yoğunlaşan ruhun simetrisi mermer taşıyıcı adeta felç olmuş*. Hades’in hakim olduğu çağdayız. Beton ana silahlarından biri… Bir mermer diyarı olan ülkemizde güzeller güzeli Perge, Hades’in icadı olan zift benzeri bir maddeyle restore edilmiş. Perge’yi kıskanan, hasedinden çıldıran Hades, yüzyıllar sonra intikamını almış.

Sonsuz mutlak olumsuzluk noktasına gidersek sır çözülür

Beyaz mermer neden kapkara betona bulanmış? Görgüsüzlük, bilgiszlik, değer bilmezlik, sorumsuzluk… Yetkililer görevlerini hakkıyla yapmadı. Liste uzar gider. Günlük lakırtılar sadece kızgınlık getirir. Kavrama yakalaşırsak yani dialektiğin/eytişimin uğrağına -sonsuz mutlak olumsuzluk noktasına- gidersek sır çözülür.

Irmak bazen temiz, bazen kirli akıyor. Ne yazık ki biz kirli dönemine denk geldik. Hepsi bu. Ha! ileride birleşiyorlar o başka bir level…

Hüseyin Küçükkelepçe

Notlar & Açıklamalar:

* Georg Wilhelm Friedrich Hegel’in Estetik isimli kitabından esinlenme ⇡⇡⇡
** Momo | Micheal Ende ⇡⇡⇡

0 Comments

Hüseyin Küçükkelepçe

Adıyaman’da doğdu (1969). Orta öğrenimini Hasanoğlan Öğretmen Lisesi’nde (yatılı olarak) tamamladı. Ardından Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden zar zor mezun oldu (7 yıl). Hayatı Araf’ta geçti denebilir. Öğrenim tarihimizin efsane okullarından Köy Enstitüleri’nin en meşhurunun mirasçısı olan Hasanoğlan Öğretmen Lisesi şeklen (bahçeler, ahırlar, arı kovanları, tavuk kümesleri, açık hava tiyatrosu, müzik salonu, yabancı dil laboratuvarı vb.) enstitüyü andırıyordu lakin pratikte vasat bir liseydi. Üniversite öğrenimine İstanbul’un izbe semtlerinden olan Dolapdere’deki Basın Yayın Yüksek Okulu’nda başladı. Bir süre sonra okulun adı İletişim Fakültesi oldu ve fakülte İstanbul’un en sosyetik semtlerinden olan Nişantaşı’na taşındı. Muhabirliğe daktilo tuşlarına basarak başladı. Bir süre sonra siyah ekranlı ilk Macintoshlarla tanıştı. Nikon FG, enstantane, diyafram, fuji, kodak kelimelerinin havalara uçuştuğu konvansiyonel fotoğrafçılık çağından piksel, SD kart ve bitimsiz çekim özgürlüğü veren sanal fotoğrafçılığa geçişi yaşadı. Asgari ücretin altında maaşıyla sigortasız muhabirlik yaparken Çırağan Sarayı’nda kahvaltı yapıp gece Gedikpaşa’nın iş hanlarında bulunan 20 kişinin aynı odada kaldığı bekâr odalarında uyudu (bu çelişkiyi her babayiğit kaldıramaz(!). Üniversite öğrencisiyken muhafazakâr bir gazetede muhabir olarak çalışmaya başladı. Teori ile pratiğin siyahla beyaz kadar farklı olduğunu iliklerine kadar hissetti. Bocaladı ama nafile geçilmesi gereken bir level vardı. Maslow’un ihtiyaçlar piramidinin en dibinde yer alan fizyolojik ihtiyaçlarını karşılayana kadar ciddi bir sorgulama yapamadı. Gözüne ışık tutulmuş tavşan gibi uzun bir süre şaşkın şaşkın dolaştı. Mutluluk için insanları sevmenin apriori olduğuna inanıyor. Bu verili olgunun ortaya çıkması için de insanlarla münasebetlerin bir bebek safiyetinde olması gerektiğine tecrübelerle kani oldu. Tanıdıklarına, yakın çevresine karşı bunu yapamayacağını anladığı için bir motosiklet alarak yollara düştü (aaah ön yargısız o ilk karşılaşmalar ne kadar muhteşemdir). Kendi hatası sonucu bir dönemeci alamayarak düştü. Bu olaydan sonra en yakın arkadaşını sattı. Sırt çantasını alarak tekrar yollara düştü. Az gitti uz gitti ülkeler, şehirler dolaştı ve birden aslında hiçbir yere gitmediğini anladı. Her ne oluyorsa düşüncede oluyordu fakat edimsel olmayan düşüncenin de mutluluğa, korkusuzluğa kaygısızlığa ulaştırmayacağına inanıyor. Halen bir kamu kurumunda danışmanlık yapmaktadır. Evli iki çocuk babasıdır.