İrade

“Pazartesi diyete başlayacağım.”

“Bu ay şu kitapları okumayı bitireceğim.”

“Gelecek ay mutlaka spor yapmaya başlayacağım.”

“Şu girişimi yapacağım.”

Gibi bir çok cümle kurar her insan hayat boyunca. Bazıları hayata geçer, bazıları ise hayata geçemez bir türlü. Elbette insanların her düşündüğünü, her yapmak istediğini tamamen ve düşünmüş olduğu şekilde hayata geçirmesi zor hatta imkansızdır ama hedefe doğru yola çıkma motivasyonunun olması ya da olmaması kaliteli bir yaşam için çok önemlidir. Bu motivasyon insanın kendine verdiği sözleri tutmanın çıkış noktasıdır. Kendine verdiği sözleri büyük ölçüde tutabilen insan öz disipline sahip olan yani iradesi kuvvetli olan insandır.

İradeli Olarak Tanınan İnsanlar

İradeli olan bireyler yakın çevreleri tarafından bilinir. Dışarıdan bakıldığında neredeyse parmakla gösterilirler çünkü bütün hedeflerine azimle yürür ve başarırlar. “Tuttuğunu koparır” deyimi tam da bu insanlar için söylenmiştir.

Toplum içinde takdir edilenlerdir bu insanlar. Onlara özenilir, onlara imrenilir ama bazen de kıskanılırlar. Kendilerinin öz disiplinlerinin eksik olduğunun farkında olan bireyler, sağlam iradeli insanların yaşam şartlarının kolay olması ile kendilerine bahaneler üretirler oysa ki herkesin şartları kendine göre ağırdır. İrade dediğimiz kavram, insana zevk veren birtakım eylemleri, sorumlulukları bitene kadar öteleme yeteneğidir. Bu da hiçbir şartta çok kolay değildir. İradesi güçlü insanlar kendileriyle olan yarışlarını kazanabilen insanlardır.

İradenin Kaynağı

İradenin doğuştan mı geldiği, genetik mi olduğu, sonradan mı kazanıldığı hep konuşulan ve tartışılan meselelerdendir. Birçok bilim insanının bu konudaki ortak görüşü güçlü iradenin kaynağının kesinlikle doğuştan olmadığı şeklindedir. Yaşam içinde öğrenilerek ve tecrübe edilerek gelişen bir özellik olduğudur. Bazen aile bireylerinin ortak özelliği gibi görünebilir fakat bu da iradenin genetik bir özellik değil, etkileşim ile kazanılan bir yeti olduğunu gösterir. Ailesinde ve yakın çevresinde güçlü iradeli insanlar görerek büyüyen bir çocuğun da iradeli olması normaldir. Ya da durumun tam tersi olarak aile bireylerinin güçlü iradeye sahip olmamalarından dolayı çok zorluk çektiklerine şahit olan çocuklar da iradeli olma yolunda kararlı adımlar atabilmektelerdir.

Öte yandan, belli bir yaşa kadar iradeli olarak yaşamamış insanlar için de hiçbir zaman geç değildir. Belki çocukluktaki kadar çabuk olamaz ama iradeli olmak her yaşta öğrenilebilir.

İradeli Olmak Nasıl Mümkün Olur?

İradeli insanların en önemli ortak özellikleri hayatlarını planlı şekilde yaşamalarıdır. Burada önemli olan da planı faydalı ve gerçekçi yapabilmektir. Gerçekler üzerine inşa edilmeyen planları hayata geçirmek imkansızdır. Hayata geçirilemeyen planlar ise insanları ciddi moral bozukluğuna, başarısızlık duygusuna götürür. Gerçekçi, basit programlarla plan yapmaya başlanırsa plan gerçekleşir. Küçük adımları gerçekleştirebilmek daha büyük basamaklara taşır bireyi. Büyük planlar da hayata geçtikçe, başarmanın getirdiği zevk başarıyı ötelemekten duyulacak geçici zevkin üzerine çıkar. Bu farkındalıkla güçlü irade, kişiliğe yerleşmeye başlar.

Planlı yaşarken, planları aksatan, planların zamanlamasını kaydıran en önemli unsurlardan birisi günlük küçük kararların verilmesi gereken zamanların hayatın bütününden çalmasıdır. Yani küçük kararlar için fazla seçeneklerin olmasıdır. Seçeneklerin çok olması seçimleri zorlaştırır, seçimlerin zorlaşması ise vakit kaybıdır. Vakit kaybı bıkkınlığa, bıkkınlık nihayi hedeften vazgeçmeye götürür. Bu yüzden de yapılması gereken şey günlük seçimleri aza indirmek yani sadeleşmektir. Evde ya da iş yerindeki yorucu eşya kalabalığından kurtulmak zihni rahatlatır. Rahat olan zihni irade tuzaklarından korumak ve hedefe odaklamak çok daha kolaydır.

İradeli olmak hayatı en kaliteli hali ile yaşamak için çok önemli bir unsurdur. Küçük hedeflerle, küçük alışkanlıkları edinmeye başlayarak her yaşta irade kazanılabilir. Küçük başarısızlıklar, küçük aksamalar her zaman mümkündür. Bunları büyütmemek, vazgeçmemek, mukavemet göstermek ve devam etmek gerekir.

Yılmadan, iradeli olma yolunda yürüyenlerin hayattaki pişmanlıkları daha az olur.

Nalan Erpolat