Kalori kısıtlayarak, yasaklarla dolu diyet listelerinin uzun vadede etkisiz olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Hatta çok düşük kalorili ve kısıtlayıcı diyet listelerinin kişilerde diyet sürecinde bile yağ oranında artışa sebep olduğunu gözlemleyebiliyoruz.
Sezgisel beslenme, temelde yiyecekler, beden ve ruhsal durum arasında bağlantı kurmayı hedefleyen bir beslenme modelidir.
Bu modelde beslenmenin ilkeleri şunları içermektedir:
- Açlık ve tokluğa ilişkin fiziksel ipuçlarına odaklanmak,
- Yemek yeme konusunda kısıtlama hissetmemek,
- Hem sağlık hem de duygusal açıdan tatmini sağlayacak besinlerin seçimini yapabilmek,
- Duygularla baş etmek için yiyecekleri kullanmamak ve duygusal açlığı kontrol edebilmek,
- Ağırlığı ve şekli ne olursa olsun bedene saygı duymayı öğrenmek,
- Kilo kaybetmek ve kalori yakmak için egzersiz yapmak yerine sağlık ve ruhsal denge için fiziksel aktivite yapmak.
Sezgisel beslenme, yemek yerken bireylerin yediği yemeğin farkında olmasını hedeflemektedir. Bunu daha basit bir mantıkla anlatalım. Bir bebek, fizyolojik açlık yaşadığında ağlamaya başlar. Karnı doymaya başladığında veya doyduğunda ağlamasını keser, beslenmeyi bırakır. Bizlerde fizyolojik açlık yaşadığımızda besin arayışına gireriz. Beslendikten sonra tokluk sinyalleri beyne ulaşır ve dururuz. Fakat bazen öyle durumlar olur ki, bireyler fiziksel açlıktan da öte, duygusal açlıkla beslenmeye başlar. Sezgisel beslenme de fizyolojik açlık ve duygusal açlığı birbirinden ayırmayı ve kişilerin kendisine neyin iyi gelip neyin iyi gelmediğini yasaklar olmadan bulmasını ister.
Kimler Sezgisel Beslenebilir?
Aslında herkes sezgisel beslenme prensiplerini öğrenebilir. Özellikle yeme bozuklukları olan ve çok sık kilo alma-verme öyküsü olan bireyler sezgisel beslenmeyi deneyimleyebilir. Fakat kronik bir hastalığı sebebiyle özel bir beslenme programı olan bireyler için sezgisel beslenme pekte uygun olmayabilir.
Sezgisel Beslenmeye Nereden Başlayabilirim?
Öncelikle, zihninizdeki diyet hakiminden uzaklaşmalısınız. “Ekmek yersen kilo veremezsin!”, “Yediğin tatlılar sana ancak kilo aldıracak!”, “Çok kilo aldın, bu halde nasıl insan içine çıkacaksın?” gibi bir takım düşüncelerle sizin zihninizi bulandıran o hakimi susturmalısınız. Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının içerisinde yasaklar yoktur. Bir besini yediğinizde suçluluk hissetmemeyi öğrenerek işe başlamalısınız.
Sezgisel beslenmeye göre, açlık hissettiğinizde korkmamalısınız. Bu açlığın tanılandırmalısınız. İyi bir ana öğün yapacak kadar aç mısınız, yoksa minik bir ara öğünle geçiştireceğiniz kadar hafif bir açlık mı hissediyorsunuz? Bu sorulara cevap verdikten sonra sırada ne yemek istediğinizi kararlaştırmak geliyor. Gerisini bedeninize bırakmalısınız.
Makalemizin sonuna gelirken minik bir not eklemek gerekirse, sezgisel beslenmeyi iyice öğrenene ve hayatınızda başarıyla uygulamayı öğrenene dek bir diyetisyenin size rehberlik etmesine izin vermelisiniz.
Uzm. Dyt. Şeydanur Özpınar Aksoy
No Comments