Yaz Aylarında Çocuklar İçin Beslenme Önerileri

Sıcak yaz günlerinde çocukların sağlıklı bir şekilde büyüyüp, gelişebilmesi için yeterli ve dengeli beslenmesi çok önemlidir. Özellikle sıcaklık artışları metabolizmada yavaşlamalara neden olur. Bu nedenle yaz aylarında kış aylarına göre besin tüketiminde daha dikkatli olmak gerekir. Bu yüzden ben de sizlere çocukların yaz aylarında nasıl beslenmeleri gerektiğinden bahsedeceğim.

Okulların tatil olmasıyla beraber çocukların uyku ve beslenme düzenlerinde bozulmalar görülmekte. Gece uyku kalitesinin bozulması çocukların öğrenme becerisinin düşmesine, gün içinde kendilerini bitkin hissetmelerine ve büyüme-gelişmenin yavaşlamasına neden olur. Uyku düzeninin bozulmasıyla beraber kahvaltı saatleri de aksar. Güne geç başlamak ve geç kahvaltı yapmak genel beslenme düzenini ve metabolizmayı bozar. Vücudun enerjiyi yeterli ve sağlıklı kullanamamasına neden olur. Bu yüzden tatilde bile çocuklarınızın gece 23:00’den önce uykuda olmalarını sağlayın.

Çocuklar yaz aylarında da düzenli ve öğün atlamadan beslenmelidir. 24 saatlik süre içinde en uzun aradan sonra yenilen öğün olan kahvaltı, her mevsim olduğu gibi yaz aylarında da günün en önemli öğünüdür. Kahvaltının geç edilmesinden dolayı öğün sayısının azaltılması kesinlikle doğru değildir. Çocuğunuzun besinsel ihtiyaçlarını karşılamak için ihtiyacı olan yiyecekleri değişik şekillerde sunabilir veya yemek istemediği yiyecekleri benzer nitelikte olan başka yiyeceklerle değiştirebilirsiniz. Örneğin çocuğunuz ıspanak yemeği sevmiyorsa, ıspanaklı börek yapabilirsiniz veya süt içmek istemeyen çocuğunuza yoğurt, dondurma veya muhallebi/sütlaç yedirebilir, sütlü-meyveli içecekler yapabilirsiniz. Yumurta tüketmek istemeyen çocuğa yumurtayı çorbanın içerisinde veya meyvelerle kek hazırlayarak yedirebilirsiniz.

Ara öğünlerde enerji ve besin öğelerinin karşılanması için büyük önem taşır. Ara öğün olarak çocuklarınızın taze sıkılmış meyve suları, süt, ayran, dondurma, meyve, fındık, ceviz, badem tüketmesine ve bol miktarda su içmesine özen gösterin. Kalorileri yüksek hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlıları, dondurma gibi tatlılar tercih edilmelidir.

Sıcak yaz günlerinde çocuğunuzun gün boyunca yeterli sıvı ihtiyacının karşılanmasına dikkat etmelisiniz. 3-5 yaş aralığındaki çocuklar günde 6-8 bardak, 5-10 yaş aralığındaki çocuklar da günde 8-12 bardak su tüketmelidir. Ayrıca terlemeyle kaybedilen elektrolitler de unutulmamalıdır. Günlük su ihtiyacının bir kısmını mineralli sulardan yana tercih edin. Fakat aldığınız mineralli suların 20 mg’dan az sodyum içermesine dikkat edin.

Çocukların severek tükettiği şekerli içecekler aslında hiç görüldükleri kadar masum değil. Gazlı içecekler, şekerli soğuk çaylar, meyveli gazozlar, hazır meyve suları yaz aylarında çok tercih ediliyor fakat bu içeceklerin sadece 1 bardakları yaklaşık 10 küp şeker değerinde şeker içermekte. Çocukların bu içeceklerden günde 2 bardak içmesi fazladan 250-300 kalori alımına neden olur. Bu yüzden 1 bardaktan fazla tüketilmemesine dikkat edin.

Yaz aylarında mevsim meyveleri sık sık tercih ediliyor ama çocuklarınıza meyve yedirirken belirli bir miktarın yeterli olacağını unutmayın. 3-5 yaş arası çocuklarda günlük 300-400 gram, 5-10 yaş arası çocuklarda ise günlük 400-500 gram meyve yeterli olacaktır. Karpuz, kavun, üzüm, şeftali gibi yaz meyvelerini tercih edilirsiniz.

Çocukların yaz aylarında kilo almaması için düzenli beslenmelerini sağlamak kadar fiziksel aktiviteyi arttırmak da önemlidir. Çocukları ilgi duydukları bir spor dalına yönlendirmek kilo kontrolünde ilk adım olacaktır. Yüzme, yelken, tenis ve basketbol gibi sporlar çocukların sosyal gelişimi için de uygundur.

Çocuklarda en büyük sorunlardan bir tanesi de abur-cubur tüketiminin fazla olmasıdır. Gün boyunca tüketilen aşırı şekerli ve/veya yağlı besinler, çocukların iştahını kapatarak büyüme ve gelişmeleri için gerekli olan esas besin maddelerinin alınmasına engel olur. Bu nedenle çocuklarınıza iştahlarının kapanmaması için ana öğünlerden 1–2 saat önce şekerli, abur cubur yiyecekler vermemelisiniz. Bu tür yiyecekler olabildiğince seyrek olmak şartıyla, ana öğünden sonra çocuğunuzun karnı tok iken az miktarda kontrollü bir biçimde verilebilir.

Çocukların mide kapasiteleri yetişkinlerinkinden küçük olduğu göz önünde bulundurulmalı ve fazla yemesi için çocuğunuzu zorlamamalı, yemeklerini küçük porsiyonlar halinde sunmalısınız.

Yaz aylarında da yemekleri pişirme türü olarak kızartmalar tercih etmek yerine ızgara, haşlama, fırında veya kendi suyuyla pişirmek sağlıklı bir seçim olacaktır.

Sağlıklı beslenme alışkanlıkları en iyi ve en kalıcı bir biçimde çok küçük yaşlarda kazanılır. Çocuğunuzun beslenme konusunda ilk sizi örnek alır. Bu nedenle kendi beslenme alışkanlıklarınızla çocuklarınıza örnek olmanız gerekir. Evde öğün düzeninin olmaması ve sağlıksız besin tüketimi, ayaküstü besin atıştırmak gibi alışkanlıkları çocuğunuz da uygular. Çocuklarınızın yanında sağlıklı ve düzenli beslenme şeklinizin olması gerektiğini bu nedenle unutmayın.

Yaz aylarında sıcak havalardan dolayı et, süt ve sütlü ürünler gibi besinlerin bozulma riski yüksektir. Bu yüzden dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, gıda zehirlenmelerine ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına yol açabileceği göz önünde bulundurularak bunların tüketiminden kaçınılmalıdır. Paketli ve bilinen güvendiğimiz marka ürünlerin son kullanma tarihine dikkat ederek almaya özen göstermelisiniz.

Havaların aşırı sıcak olması çocuklarda iştahsızlığa neden olabilir. Bu durumda da az ve sık beslenmesine dikkat etmeli, iştahı açık olduğu dönemde de kilo kaybetmemesi için biraz fazla beslenmesi sağlanmalıdır.
Yaz aylarında çocuklar için örnek öğün:

Sabah
• Süt
• Yumurta veya beyaz peynir
• Zeytin
• Pekmez
• Ekmek
• Domates + salatalık + maydanoz + biber
• Meyve/taze sıkılmış meyve suları

Öğle
• Et yemeği veya kurubaklagil yemeği
• Pilav veya makarna
• Salata
• Yoğurt
• Ekmek

Akşam
• Et yemeği veya kurubaklagil yemeği
• Sebze yemeği
• Meyve veya salata
• Ekmek

Aralar
• Süt veya Yoğurt veya Ayran veya Cacık
• Meyve/Taze sıkılmış meyve suları
• Kuru meyveler
• Fındık/ceviz/badem

Haftaya görüşmek üzere sağlıklı ve fit kalın.

Dyt. Simay Ejderoğlu