Peru yemekleri son zamanlarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yükselişe geçti. Ünlü şef Gastón Acurio‘nun önderliğini yaptığı “Novoandina” akımıyla And Ülkeleri yemeklerinin yerel ürünler ve modern tekniklerle yeniden yorumlanması, Peru mutfağının dünya çapında bilinirliğini arttırdı.
Peru mutfağı farklı yemek kültürlerini harmanlayan son derece zengin bir mutfak. Bu mutfak ülkeyi uzun süre işgal altında tutan İspanyollardan, Asya ve Afrika mutfaklarından, Amerikan yerlilerinin yemek kültüründen beslenen bir sentezden oluşuyor.
Biyolojik Çeşitlilik
Peru mutfağının belki de en etkileyici tarafı, bünyesinde barındırdığı akıl almaz biyolojik çeşitlilik. Öyle bir coğrafyadan bahsediyoruz ki çöllerden Amazon Ormanları’na, And Dağları’ndan Pasifik Okyanusu’na kadar uzanan farklı ekosistemleri ve yükseltileri bünyesinde barındırıyor. Bu nedenle dünyanın hiçbir yerinde yetişmeyen bambaşka ürünler bu topraklarda yetişiyor. Sıra dışı çeşitlilik sonucunda ortaya çıkan yemeklerin hepsini kaleme almak mümkün olamayacağı için en ünlülerinden bahsedeceğiz.
En Bilinen Yemekleri “ceviche”
Peru’nun kuşkusuz en meşhur yemeği ülkemizde özellikle fine-dining konseptinde hizmet veren restoranlarda karşımıza çıkan “ceviche”. Peru’dakinin aksine son derece yüksek fiyatlara satılsa da yapımı oldukça basit bir soğuk yemek. Çiğ balık, karides ya da ahtapot; limon suyu, kişniş, soğan ve acı biber ile marine edilerek servis ediliyor.
Uluslararası arenada ceviche barların yaygınlaşması için Peru hükümetinin desteği bulunmakta. Bu kapsamda yurt dışında 50 bin ceviche barın açılması hedefleniyor. Devlet tarafından Peru mutfağının dünyaca tanınması ve yurt dışında yaygınlaştırılması için etkili bir strateji izleniyor.
Patates ve Mısır Severler Buraya
Bir çoğumuzun severek yediği, ana vatanı Peru olan bir yiyecek var sırada; patates.
Peru’da tam 4 bine yakın (yanlış okumadınız!) patates çeşidi yetişiyor.
“Papa a la huancaína” ise patatesli yemeklerin en ünlüsü. Haşlanmış patates üzerine kremalı peynir sos, baharatlar ve yumurtayla servis edilen leziz bir aperatif kendisi.
Öğle yemeğinin en önemli öğün olduğu mutfakta patatesin yanı sıra mısır, kinoa, maca, biber ve yerel otlar ön plana çıkıyor. 300’den fazla mısır çeşidi, 3 bini aşkın kök bitki türü bulunuyor.
Sokak Lezzetleri
Peru mutfağından bahsedince sokak lezzetlerini söylemeden geçmek olmaz. “Anticuchos” adı verilen sığır kalbi bir gece önceden çeşitli baharatlarla marine edilip şişe geçirilerek seyyar araba tezgahlarında satılıyor.
Ancak tabii ki bu lezzetle restoranlarda da karşılaşmanız mümkün.
Alışkın Olmadığımız Yemekler
Adı sıkça duyulan bir diğer yemek bize oldukça uzak bir lezzet; “cuy” isimli fırınlanmış ya da kızartılmış olarak tüketilen kobay faresi. Cuy, bütün olarak mısırla ve peynirle servis ediliyor. Ancak şimdiden uyarayım, yemeğin görüntüsünü rahatsız edici bulabilirsiniz.
Kurtarıcı Pirinç
Peru mutfağının olmazsa olmazı kuşkusuz pirinç. Pirinç kullanılarak yapılan yemeklerden en dikkat çekeni “lomo sattado”. Pilav üzerine dilimlenmiş biftek, soya sosu, acı biber, sarımsak ve kızarmış patatesle servis ediliyor. Bu lezzetin damak tadımıza çok da yabancı olduğu söylenemez. Severek tüketeceğinizi düşündüğüm yemeklerden bir tanesi.
Zengin Et İçeriği
Peru’da deneyimlemiş olduğum yeni tatların başında lama eti geliyor. Her ne kadar sert olmasından ötürü bana hitap etmese de Peru’da sıklıkla karşınıza çıkan bu eti tatmanızı tavsiye ederim. Lama etine ek olarak tavuk, domuz, koyun, sığır gibi hayvanların etleri de sıklıkla tüketiliyor.
Deniz Ürünleri Cenneti
2500 kilometre sahil şeridine sahip olan Peru’da deniz ürünlerinin yaygın olmasına şaşırmamak lazım.
Pasifik Okyanusu’ndaki Humboldt soğuk su akıntısının etkisiyle aşırı ve bilinçsiz avlanma olmasına rağmen deniz ürünleri oldukça bereketli.
Amazon Ormanları’ndan Deneysel Tatlar
Deniz kıyılarından uzaklaşıp Amazon Ormanları’na doğru yol aldığımızda bu bölgenin gastronomi dünyası tarafından yeni keşfedildiğine şahit oluyoruz. Central’in sahibi dünyaca ünlü şef Virgilio Martinez, bir laboratuvarda çalışırcasına Amazon Ormanları’ndaki yenebilir gıdalarla ilgili araştırmalar yapıyor ve bu yeni gıdaları Peru mutfağına dahil etmeye çalışıyor.
Devletin izlediği başarılı tanıtım ve yaygınlaştırma politikasıyla, Peru’ya gitmeden de farklı ülkelerde Peru mutfağını deneyimleyebilirsiniz. Ancak günün birinde yolunuz Peru’ya düşerse, seyahatinizi planlarken gastronomik deneyimlere bolca yer vermeyi ihmal etmeyin.
Pelin Erem
No Comments