Bilim

Gürültü ve Işık Kirliliği Kuş Üremesini Değiştiriyor

13 Ocak 2021

Yazı: İnsanlardan Kaynaklanan Gürültü ve Işık Kirliliği Kuş Üremesini Değiştiriyor | Yazan: İlhan Vardar | Kül Boğazlı Sinekkapan | Çalışma, fotoğrafta gösterilen kül boğazlı sinekkapan da dahil olmak üzere 142 Kuzey Amerika kuş türüne odaklandı.

California Polytechnic Eyalet Üniversitesi’ndeki bir ekibin araştırmasına göre, insan kaynaklı gürültü ve ışık kirliliği, kuş komşularımız için sorun yaratıyor.

Araştırmacılar, NASA uydu verilerini kullanarak, gürültü ve ışığın Kuzey Amerika’daki kuş üremesini nasıl olumsuz etkilediğine dair kuşbakışı bir görüntü elde ettiler. Ekip ayrıca, bu faktörlerin kuşların iklim değişikliğinin etkilerine verdiği tepkiyle etkileşime girebileceğini ve hatta bunları maskeleyebileceğini keşfetti.

Kuş popülasyonları, son birkaç on yılda yaklaşık yüzde 30 azaldı. Bilim insanları ve arazi yöneticileri, son araştırmalar bu stresörlerin (Canlıların yaşamı için uygun olmayan koşullar) belirli kuş türlerine zarar verebileceğini öne sürene kadar gürültü ve ışık kirliliğinin etkilerini büyük ölçüde gözden kaçırdılar.

2011 yılında NASA-Ulusal Okyanus ve Atmosfer Birliği (NOAA) Suomi Ulusal Kutup-Yörüngeli Ortaklığı (NPP) uydusunda Visible Infrared Imaging Radiometer Suite (VIIRS) cihazının piyasaya sürülmesinden önce, yüksek çözünürlüklü ışık kirliliği verileri böyle büyük bir ölçekte mevcut değildi. Bu yeni çalışma, VIIRS verilerini kullanarak kıta çapında bir resim üretti.

Kaliforniya Polytechnic Eyalet Üniversitesi, San Luis Obispo, Kaliforniya’da bir biyolog olan Clint Francis, “Çalışmamız, insan faaliyetlerinin diğer yönlerini hesaba katarken bile, gürültü ve ışığın kuşların üremesini derinden değiştirebileceğine dair kapsamlı kanıtlar sağlıyor” dedi.

Araştırma ekibi, ışık ve gürültünün Kuzey Amerika’daki 142 kuş türünden 58.506 yuvanın üreme başarısını nasıl etkilediğini değerlendirmek için NestWatch Programı aracılığıyla vatandaş ve bilim adamları tarafından toplananlar da dahil olmak üzere geniş bir veri kümeleri koleksiyonunu inceledi. Her yuva için, üremenin gerçekleştiği yılın zamanı ve en az bir civcivin yuvadan çıkıp çıkmadığı – veya uçup gitmediği dahil olmak üzere çeşitli faktörleri göz önünde bulundurdular.

Gün ışığı ipuçları, her yıl yaklaşık aynı saatte üremeye işaret ettiğinden, kuşların üremesi yavrularını beslemek için en yüksek gıda mevcudiyetiyle çakışmaktadır.

Araştırmacılar, ışık kirliliğinin, kuşların otlaklar veya sulak alanlar gibi açık ortamlarda normalden bir ay kadar önce ve ormanlık ortamlarda 18 gün önce yuvalanmaya başlamasına neden olduğunu buldu. Sonuç, zamanlamada bir uyumsuzluk olabilir – örneğin, aç civcivler yiyecekleri hazır olmadan yumurtadan çıkabilir. Böyle bir durumda, bu erken sezon yuvaları en az bir civciv yetiştirmede daha az başarılı olabilir, ancak durum iklim değişikliği nedeniyle karmaşıklaşır.

Gezegen ısındıkça, daha sıcak hava nedeniyle kuşların yiyecekleri daha erken oluşur. İç saatleri gün uzunluğundaki değişikliklere ayarlandığı için tarihsel üreme zamanlarını koruyan kuşlar, güvendikleri besin kaynağı çoktan gelip gittiği için daha az civciv hayatta kalabilir.

Francis; “Artan ışık kirliliğine tepki olarak üreme zamanlamasını ilerleten kuşların aslında daha iyi üreme başarılarına sahip olduklarını keşfettik” dedi. “Bu tepkinin olası bir yorumu, ışık kirliliğinin aslında bu kuşların iklim değişikliği nedeniyle daha erken yiyecek bulunabilirliğine doğru geçişi yakalamasına izin vermesidir.”

Bu bulgular, kuşların iklim değişikliğine tepkileri hakkında iki sonuç ortaya koyuyor.

Birincisi, en azından geçici olarak, aydınlık koşullarda yaşayan kuşlar, iklim değişikliğini karanlık alanlardakilerden daha iyi izliyor olabilirler.

İkincisi, bilim adamları kuşların üreme zamanlamalarını iklim değişikliğine göre ayarladıklarını düşündüklerinde, bazı ışık kirliliğine maruz kalan alanlarda birçok çalışma yapıldığı için kuşlar aslında ışık ipuçlarına yanıt veriyor olabilirler.

VIIRS Işık Kirliği HaritasıAmerika Birleşik Devletleri’nin birçok bölgesi, insan kaynaklı ışık kirliliği nedeniyle geceleri önemli ölçüde daha parlaktır. VIIRS verileriyle oluşturulan bu harita, gece gökyüzünün tipik parlaklığına (daha koyu maviler) kıyasla artan ışık kirliliğine (sarı ve pembe) sahip alanları gösterir.

Gürültü kirliliği düşünüldüğünde, sonuçlar ormanlık çevrelerde yaşayan kuşların açık ortamlardaki kuşlara göre gürültüye daha duyarlı olma eğiliminde olduğunu gösterdi.

Araştırmacılar, 27 farklı kuş türünde daha fazla ayrıntıya girerek, türlerin ışığa ve gürültüye verdiği tepkilerdeki farklılıkları açıklayabilecek fiziksel özellikler aradılar. Bir kuşun düşük ışıkta görme yeteneği ve çağrısının perdesi, türlerin ışık ve gürültü kirliliğine tepkileri ile ilgiliydi.

Bir kuşun gözü ne kadar çok ışık alırsa, türler ışık kirliliğine tepki olarak üreme zamanını yılın başlarına kaydırır ve bu türler ışık kirliliğinden daha iyi yuva başarısı elde eder.

Gürültü kirliliği, şarkıları daha düşük frekansta olan ve bu nedenle düşük frekanslı insan gürültüsüyle işitilmesi daha zor olan kuşların yuvalanmasını geciktirir. Çiftleşme kararları erkeğin şarkısına göre verilir ve bazı durumlarda dişilerin fiziksel olarak üremeye hazır olmaları için erkeğin şarkısını duymaları gerekir.

Bu özelliğe ve çevreye özgü sonuçların, vahşi alanların yönetimi için güçlü etkileri vardır. Geliştiriciler ve arazi yöneticileri, planlarının kuşları nasıl etkileme olasılığının yüksek olduğunu anlamak için bu çalışmayı kullanabilir.

Örneğin Francis; “Bu bir orman kuşu mu? Öyleyse, ışığa ve gürültüye karşı daha duyarlı olması muhtemeldir.”

Çalışma, tüm Kuzey Amerika kuşları için bir duyarlılık indeksi geliştirme amacına yönelik ilk adımdır. Endeks, yöneticilerin ve korumacıların, ışık ve gürültü kirliliği gibi faktörlerin her bir türü nasıl etkileyeceğini değerlendirmek için bir tür için birden fazla fiziksel özelliği çapraz referans almasına olanak tanıyacaktır.
 
 
İlhan Vardar
 
 

Kaynak: Nasa Haber Bülteni

 
 

BEĞENEBİLECEĞİNİZ İÇERİKLER

No Comments

Cevap Yaz

Yazı: Pembeden Yeşile Bütünlük | Yazan: İrem Savaş
Girne Antik Liman
Girne Antik Liman
Öykü: Umarım Bu Gece Öldürülmem | Yazan: Didem Çelebi Özkan