Dünya değişiyor, insanların yaşam alanları değişiyor, teknoloji gelişiyor, alışkanlıklar değişiyor, nesiller değişiyor, hatta hayaller bile değişiyor. Değişmeyen bir şey var ki o da insanın etkileşim içinde olmak zorunda olduğu. Etki demiyorum, etkileşim diyorum çünkü insan hem etkilenir hem de etkiler. Tabii teknoloji geliştikçe etkileşim alanları, insanların birbirlerinden haber alma şekilleri de değişiyor. Hele bir yılı aşkın süredir hayatımıza giren Covid 19, teknolojik cihazları ve interneti neredeyse her yaş grubu için temel ihtiyaçlar listesine dahil etti.
Tüm bu unsurlar ne kadar değişirse değişsin, temelde değişmeyen ve Dünya var oldukça da değişmeyecek olan bir şey var ki o da insanın “sohbet etmek” ihtiyacı. Eskiden “muhabbet etmek” denirmiş, daha da eskiden “hasbihâl etmek”. Ama her zaman insanın yaşamsal bir ihtiyacı olarak varolmuş ve hep varolacak. Kimi insan çok daha fazla vakit ayırır sohbet etmeye, kimi insan daha az ama her sağlıklı insanın hayatında vardır sohbet etmek.
Yanlış Sohbetler
Sohbet etmek, eğer doğru üslupla gerçekleşirse, içinde pek çok insani gereksinimi barındırır aslında. Birileri için önemli olmak, dinlenmeye değer olmak, birilerinin hayatına bazı farkındalıkları kazandırmak her insana huzur verir. Aynı şekilde bunların karşılığını görmek de her birey için önemlidir. Herkesin birbirinden öğreneceği bir şeyler vardır bu dünyada.
Tabii üslubun önemi de burada kendini gösterir. Sohbet edenlerin arasında biri bile “Her şeyi ben bilirim, sadece benim dediklerim doğrudur ve sadece ben konuşmalıyım” edasında olursa, bu faydalı değil, zararlı bir sohbet olur.
Diğer bir itici tavır da fikirleri dikte etmeye yöneliktir ki o şartta bunun adı sohbet etmek değil, nasihat etmektir. Bu en çok aile içinde görülen türdür. Çoğu ebeveyn ergenlik çağındaki çocuklarının evde sohbet etmediklerinden yakınırlar. Sonra konular, konuşma şekilleri ve seçilen cümleler irdelendiğinde gencin o ortamdan neden kaçmak istediği apacık ortaya çıkar. Tek taraflı bilgi paylaşımı ve üstü kapalı da olsa baskı içeren cümleler aslında bir tek gençleri değil, her yaş grubundan insanı rahatsız eder.
Bir de sohbet ortamlarında her insana, her fikre, her duruma muhalefet olan insanlar olur. Sanki dünyadaki tüm insanların fikirleri yanlıştır ve o birey de tüm bu fikirleri düzeltecek fikirleri beyan etmekle yükümlüdür. Bu tip insanların ağızları muhalefet etmeye o kadar alışmıştır ki herhangi biri, herhangi bir konu hakkında fikrini söylediği zaman, kendi sözlerine “Hayııır” diye başlayarak karşısındakinin fikrinin aynını söyler. Karşı çıkmaya o kadar kilitlenmiştir ki bu yaptığının farkına bile varmaz. Bu tip insanlarla da sohbet etmenin hiçbir faydası olmadığı gibi onlarla yapılan uzun ve tekrarlanan sohbetler yavaş yavaş insanların sinir sitemini bozar.
Üslubun yanında bir de sohbet konuları çok önemlidir. Hiç kimseye faydası olmayan konuların konuşulması sadece zaman kaybıdır ki herkesin şu dünyanın hızına yetişememekten şikayet ettiği bu çağda, zamanı yönetmenin ilk şartlarından biri bu tip sohbet ortamlarında gereksiz yere bulunmamaktır.
Gerçek Sohbet
Böyle karşılıklı konuşmaların gerçek bir sohbet olabilmesi için tarafları geliştirmesi gerekir. Bu gelişim de ancak faydalı merak duygusunun karşılığı olan konularla ve deneyimlerle olur. Hayatta herkesin her şeyi deneyimlemiş olması imkansızdır ama insanın başına her türlü olayın gelme ihtimali de her zaman vardır. Bu yüzden hayat farkındalığı için insanların tecrübelerini samimi olarak paylaştığı sohbetlerin önemi çok büyüktür. Buradaki samimiyet, tecrübelerin ders vermeye çalışılmadan paylaşılıyor olmasıdır. Diğer taraftan sohbet sırasında daha az tecrübeli bireyin de paylaşımında sorgulanmadığını, yargılanmadığını bilmesi kendini rahat ifade etmesini sağlar. Samimiyetle dinlendiğini bilmek ve kendini kendi ağzından dinlemek farkındalığı uyandırır ve bireyin doğru yolu seçmesine yardımcı olur.
Burada çok tecrübeli ya da az tecrübeli olarak ifade edilen tarafların da birbirlerinden daha genç ya da yaşlı olması gerekmez. Bazı konularda genç olan, yaşça büyük olan bir insandan daha çok yaşanmışlığa sahip olabilir. Taraflar bunun farkındaysa zaten ast-üst ilişkisi olmadan akıp giden bir sohbet gerçekleşir ve konuşan ya da dinleyen herkes bu sohbetten faydalanır.
Hayatla ilgili güzel meraklara sahip olarak, az sözle çok şey anlatabilen faydalı insanlar olabilmek ve faydalı insanlarla verimli diyaloglar kurmak, yaşanabilecek en güzel hayattır.
No Comments