Yaşam ve Adımlar

Popüler kültürde sürekli karşımıza çıkan şey oldu sayılar ve adımlar. 10 adımda başarılı olmanın yolu, 8 maddede mutlu olamanın yolu, insanları etkilemenin 5 yolu…

Bir taraftan hayatta özgürlük istiyorken, özgürlüğün, kendine has olmanın, kendi özelliklerini korumanın, herkesin kendini olduğu gibi kabul etmesinin, farklılıklara her zaman saygı duyulması gerektiğinin altı sürekli çizilirken; bir taraftan da hayatın adımlara ve çerçevesi çizilmiş maddelere sığdırılmaya çalışılması ne büyük bir tezat.

Genellemeler ve Bilim

Herhangi bir bireyin sadece kendi çevresinde bir grup insanı gözlemleyerek ve de çevresinde birkaç tecrübeli insanın hayatlarını ve tavsiyelerini dinleyerek genelleme yapması çok yanlıştır. Elbette hem gözlem yapmak, hem hayat hikayelerini dinleyerek ilham almak çok ama çok kıymetlidir. Bunlar her insanın ufkunu açar, fikirlerini zenginleştirir. Fakat çok konuda fikir sahibi olmak farklıdır, genelleme yaparak fikirlerini bilim gibi sunmak farklıdır.

Genellemeler, yeteri kadar veri toplandıktan sonra ulaşılan sonuçlardır. Bilim, tüm formüllerini bu şeklide oluşturur. Hatta bu kadar veriye, araştırmaya ve çıkarılan sonuçlara rağmen bilim hiçbir zaman yüzde yüz sonuç garanti etmez. Her zaman yanılma payı ve istisna olabilir. “İstisnalar kaideyi bozmaz” sözünün söylenme sebebi de tam olarak budur aslında.

İnsanı ve yaşamı incelemek de bir bilimdir ve yeteri kadar veri toplamadan, yeteri kadar araştırma yapmadan kesin sonuçlara ulaşılamaz.

İnsan ve Genellemeler

İnsan çok büyük potansiyellerle yaratılmış bir canlıdır. Yapabilecekleri, yapılanlardan bellidir. Biyolojik ve psikolojik tüm bilimsel araştırmalar bunu bu şekilde açıklar. Fakat, her insanın kişilik özelliklerinin de farklı olduğu yine bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçektir. Sosyolojik ve psikolojik incelemeler de yaşanan koşulların insanların potansiyelleri, dayanıklılık ve başarı düzeyleri üzerinde etkili olduğu sonucuna varmıştır. Tüm bunlar araştırılmış, incelenmiş ve sonuca varılmışken yaşamdaki güzel sonuçları birkaç maddeye sığdırmak sadece fikir, gözlem ve tahmindir.

Hiçbir başarı öyküsü birkaç adıma bağlı değildir ve olamaz. Hiçbir insan hedeflerine ulaşmak için “Yeter ki iste” sözünü dinleyerek ve sadece çok isteyerek hedeflerine ulaşmamıştır. İlişkilerinde etkili ve başarılı olan hiç kimse sadece birkaç madde ile bunu başarmamıştır. Ve hiçbir insan, depresyon, panik atak gibi hastalıklardan yazılıp-çizilen, sosyal medyada yayınlanan birkaç adımda kurtulamaz.

Bazı maddeler belki her bireyde farkındalık uyandırabilir. Belki birey yapması gereken bazı şeyleri fark edebilir fakat herkesin yaşamı, yaşanmışlığı, mevcut şartları, kişisel özellikleri, değerleri, inançları birbirinden farklıdır. Bu yüzden herkesin hedefi için yürüyeceği yol kendine özgüdür. Yaşamla ilgili genelleme yapmak ve kesin çizgilerle bunu aktarmak, insan yaşamına yapılabilecek büyük haksızlıklardan biridir.

Her insanın kendini tanıması, kendini tanıma yolu, istekleri ve hedefleri yolunda yürüyeceği yol kendine özeldir. Bazen insanın yolu kimsenin yoluyla kesişmez.

Her adımı değerlendirmek güzeldir ama ilk önce hangi adımın kendine uygun olduğunu bulmak gerekir.

İnsan, kendini ve kendi hayatının satır aralarını okuyarak, kendi adımlarını oluşturur.
 
 
Nalan Erpolat