Biraz Kitap

Çocuk Yasası

29 Kasım 2022

Kitap: Çocuk Yasası | Yazar: Ian McEwan | Yorumlayan: Hülya Erarslan


Çocuk Yasası | Ian McEwan

İngiliz bir Aile Mahkemesi hakiminin ele aldığı davalar, verdiği kararlar ve bu kararlara giden yoldaki düşünceleri anlatılıyor kitapta. Bu esnada kendi özel hayatına dair de kısımlar yer alıyor.

Çocuk Yasası | Davalar

Kitaptaki davaların konuları ilginç. Örneğin:

 Yahudi Haredi Cemaati üyesi anne ile babanın iki kız çocuğu var.

İçinde yer aldıkları cemaate uygun olarak dinin ön planda olduğu bir hayatları var. Eğitime önem verilmiyor. Kız erkek ayrı okullara gidiyor. İnternet, tv, moda kıyafetler yasak. Ama anne cemaatten uzaklaşmış, inançlarına aykırı şekilde üniversite mezunu olup ilkokul öğretmeni olmuş. İki kızını da okutup meslek edinmelerini istiyor. Baba karşı çıkıyor. Bu konu mahkemeye taşınmış.

“Mahkemeler çocuğun menfaatini göz önüne alarak anne babanın dini ilkelerine aykırı müdahalede bulunmaktan kaçınmalıydı. Bazense buna mecburdular. Ama ne zaman?”

“Dini inançlar ya da dinbilimsel görüş ayrılıkları konusunda karar vermek laik mahkemenin işi değildi. Her din, yasal ve toplumsal açıdan kabul edilebilir ve ahlâka aykırı ya da toplum açısından rahatsız edici olmadığı sürece saygıyı hak ediyordu.”

Hakim kararını verirken gerekçeler de sunmak zorunda. Burada hakim de çocukların refahını, bizdeki isimlendirmeyle “çocuğun üstün yararı”nı dikkate alarak karar veriyor.

 Bir başka ilginç dava; yapışık ikiz bebek davası.

Yapışık ikiz bebeklerden biri zor durumda, ölebilir, ölürse diğer bebeğin de ölümüne sebep olur. O yüzden iyi durumdaki bebeği yaşatıp diğerini öldürmeyi tavsiye ediyor doktorlar. Aile sofu Katolik ve bu işleme izin vermiyor. Canı Tanrı verir Tanrı alır inançları nedeniyle bunu cinayet olarak görüp onaylamıyorlar. Olay mahkemeye taşınıyor.

Mahkeme kararında deniyor ki: “Ameliyatın amacı Matthew’u öldürmek değil, Mark’ı kurtarmaktı. Matthew müthiş çaresizliğiyle Mark’ı öldürmekteydi; doktorların Mark’ın yardımına koşup ölümcül tehdidi ortadan kaldırmalarına izin verilmeliydi. Matthew ayrılığın ardından, kasten öldürüldüğü için değil, kendi başına gelişimini sürdürmesi mümkün olmadığı için ölecekti.”

 Kitapta hakimi sonucu itibariyle en etkileyen dava şu oluyor:

Yehova şahidi kanserli bir hasta, on yedi yaşında, kan nakli lazım, anne baba izin vermiyor dinlerine aykırı diye. Hastane anne babanın arzusu hilafına hareket etmeyi yasallaştıracak mahkeme kararına ihtiyaç duyuyor.

Duruşmada çocuğun anne babası dinlerini açıklıyor, ailenin avukatı çocuğun kendisinin de tedaviyi reddettiğini, aklı başında zeki bir çocuk olarak onu nelerin beklediğini bildiğini vb anlatıyor. Doktor tedavi için kan vermenin gerekliliğini anlatıyor. Hakim hepsini dinledikten sonra bir de çocuğu dinlemeye karar veriyor. Hastaneye gidiyor. Çocuk gerçekten de akıllı, zeki, yetenekli bir çocuk. Kan nakli yapılmasını istemiyor. Dinine bağlı. Bunun sonuçlarını da bildiğini söylüyor. Dini uğruna ölümü göze almış.

Hakim, çocuğu dininden ve hatta kendinden bile korumak gerek, diyor. Çocuk her ne kadar aklı başında olsa da dini hakkındaki görüşleri anne babasının görüşleri, başka fikirleri tanımamış… diyerek kararını veriyor.

Çocuk Yasası | Din

Kitaptaki tüm davalarda bir noktada din unsuru var. Benim kanaatim; yaşam hakkının en birincil hak olduğu ve hiçbir dini inancın bundan üstün olamayacağı. Yani bir yanda yaşam, diğer yanda din varsa bence karar tartışmaya kapalı şekilde yaşamdan yana olmalı. Dine saygı adı altında doktorlar iş yapamaz ve mahkemeler de başka işle uğraşamaz hâle gelmiş gördüğüm kadarıyla. Bu konuda bir yakınması olan İngiliz hakimin kitabını da okumuştum.

Bkz: Mahkemelerin Yükselişi

O kitapta hakim, siyasi mekanizmanın yargı kararları nedeniyle işleyemez hâle geldiğinden yakınıyordu.

Çocuk Yasası | Özel Hayat

Tüm bu süreçte hakimimiz Fiona’nın kocası ile sorunları var.

Karı koca altmış yaşındalar. Adam karısına başka bir kadınla yatmak istediğini, son bir kez tutku ve heyecan istediğini ama karısını sevdiğini ve boşanmak istemediğini söylüyor. Kadın kabul etmiyor. Herif de sanki normal bir şey teklif ediyormuş gibi anlayış bekliyor. Kadın da tekmeyi basmıyor. Sadece, olmaz diyor. Adam kadına “En son ne zaman seviştik?” diye soruyor ve kadını suçlayıcı bir tonda konuşuyor. Sen bendan uzaklaştın, senin kusurun… diye kadını eleştiriyor. Kadın da kıçına tekmeyi basmıyor. Kadının düşündüğü şeyler onsuz kirayı nasıl öderim, meslektaşlar arkamdan konuşur… Yapma yavrum yaaaa.

Çocuk Yasası | Filmi de Var

Filmi de var kitabın: The Children Act
İzledim. Beğendim. Kitapla uyumlu gayet.

Kitabın artısı şu ki; kitapta dava süreçleri daha ayrıntılı. Özellikle hakimin verdiği kararların gerekçelerini uzun uzun okumak benim için keyifli oldu. Filmde o kadar ayrıntısı verilmiyor doğal olarak.


Başka ülkelerin hukuk sistemlerini az çok tanımayı sağlayan bu tarz kitapları severim. Bunun gibi bir başkası için bkz: Kraliçenin Avukatı. Kitapta İngiliz bir avukatın anıları yer alıyor.

Bizden bir avukatın anıları içinse
Bkz: Bir Ceza Avukatının Anıları
 
 
Saygılar,
Hülya Erarslan
 
 

BEĞENEBİLECEĞİNİZ İÇERİKLER

No Comments

Cevap Yaz

Yazı: Pembeden Yeşile Bütünlük | Yazan: İrem Savaş
Girne Antik Liman
Girne Antik Liman
Öykü: Umarım Bu Gece Öldürülmem | Yazan: Didem Çelebi Özkan