Fanny: Efsane Olmuş Kadın Rock Grubu

Kadınların hayatın her alanında yer alması maalesef 21. yy’da da hâlâ tam olarak halledemediğimiz bir sorun olarak duruyor. Bu durum sosyoekonomik hayattaki kadar olmasa da müzik sanatının bazı alanlarında hâlâ yeterince halledilmiş değil. Klasik müzik bu konuyu neredeyse halletti diyebiliriz. Bu müzik türünde kadın sanatçılar özellikle enstrümantalist olarak oldukça yer aldılar ve almaktalar. Fakat bu müzik türünde de maalesef çok fazla kadın besteci bulamıyoruz. Ancak rock müzikte bırakın besteciliği yeterince enstrümantalist kadın sanatçı göremiyoruz. Onlarca kadın şarkıcı var, hatta en az erkek şarkıcılar kadar kadın şarkıcı var. Ama aynı oranda bir kadın davulcu, bir kadın elektro gitarist ya da bir kadın basist var mı?

Bu müzik türünün ibresi hâlâ daha çok ataerkil tarafa doğru dönük gibi geliyor bana. İşte bu noktada tamamen kadınlardan oluşan rock grupları benim daha çok ilgimi çekiyor, daha çok dinlemek ve desteklemek istiyorum. Madem konu bu noktaya kadar geldi, o zaman sana rock tarihinin belki de ilk efsanevi kadın gruplarından biri, hatta birçok eleştirmene göre ilki olan gruptan bahsedeyim.

Fanny

1969 yılında, gitarist June Milington ve kız kardeşi basist Jean Millington tarafından kurulmuş ve yaklaşık 5 senelik yolculuklarında çok başarılı şarkılara ve yorumlara imza atmış tamamı kadınlardan oluşan rock grubudur. Diğer grup elemanları zaman zaman değişmiş olsa da davulda önce Brie Brant sonra Alice de Buhr ve klavyede ise Nickey Barclay ile, grup bilinen klasik yapısını bulmuştur.

Fanny grubunu ilk olarak bir Beatles klasiği olan Hey Buldog isimli şarkı ile dinlemiştim, grubun her elemanının enstruman hakimiyeti, yerinde soloları ilgimi çekmişti. Fakat benim için en önemli farklılıkları, çok güzel bir rock soundu yakalamış olmalarıydı. Ayrıca rock şarkılarını yorumlarken kendilerinden de bir şeyler katmışlar, adeta şarkıların değerini daha da arttırmışlardı.

Grup hakkında kısaca bilgiler vermeye çalışayım.

Filipinler’den Dünya Rock Sahnelerine

Daha öncede isimlerini verdiğim iki kız kardeş June ve Jean 1960’lı yılların başında Filipinlerden ABD’ye göç eden ailenin iki kızı. Çocukluk yıllarında ukulele çalarak beraber müzik yapıyorlar. Lise yıllarında gitarda June, basta Jean, diğer gitarda Addie Lee ve davulda Brie Brant ile Svelts isimli bir grup kuruyorlar. Brie Brant evlenmeye karar verince gruba Alice De Buhr dahi oluyor. Ancak daha sonra Buhr ve Lee gruptan ayrılıp Wild Honey isimli bir grup kuruyorlar. Bu gruba daha sonra iki kız kardeş June, Jean dahil oluyor. 1969–1970 yıllarında, Los Angeles’ta verdikleri birkaç konser sonrasında, grubu bitirme kararı alıyorlar. Tam dağılmaya karar verdikleri sırada, prodüktör Richard Perry’nin ilgisini çekiyorlar. Richard bu grubun Warner Bros ile anlaşma yapmasını sağlıyor.

1970 yılında Warner Bros’a bağlı Reprise Records tarafından FANNY isimli ilk albümleri çıkıyor. Grup ismini de Fanny olarak değiştiriyor. Bu süreç içerisinde grup bünyesine gerçekten çok yetenekli bir klavyeci ve vokalist alıyor, Nickey Barclay. Kendisini dinleyince sesi mi yoksa klavye hakimiyeti mi daha iyi diye kendi kendime sormuş, cevap verememiştim.

Richard Perry grubun ilk 3 albümünü yapıyor. Bunlar;

• Fanny (1970)
• Charity Ball (1971)
• Fanny Hill (1972)

Aynı yıllarda grup üyelerinin hepsi Barbra Streisand’ın Barbra Joan Straisand isimli albümünde de çalıyorlar, ancak Barbra Streisand daha küçük bir grupla yola devam etmek istediği için bu projeden sonra onunla yollarını ayırıyorlar. Sonraki yıllarda JethroTull, Slade ve Humble Pie isimli grupların dünya turnelerinde konser açılışlarında çalarak özelikle İngiltere’de oldukça ün kazanmaya başlıyorlar. Sonrasında birçok televizyon programında konuk sanatçı olarak çıkıyorlar.

1973 yılında Mothers Pride isimli albümü çıkarıyorlar.

Yolların ayrılması ve rock müziğe bıraktıkları miras

Bu albümden sonra, June Millington grup formatının kendisini kısıtladığını hissetmeye başlıyor. Özelikle grup giyiminin ve imajının hard-rock imgeleri ile dolu olması onu rahatsız ediyor. Akabinde kendini Budizm’e vererek grubu bırakıyor. Grup 1974 yılında Rock and Roll Survivors isimli albümünü çıkardıktan sonra da dağılıyor.

Tüm eleştirmenlerin genel olarak birleştiği konu şudur: Fanny, rock endüstrisi içerisindeki kadın imajını değiştirme girişiminin ilk ve etkili adımı olarak görülür. Müzikal becerilerinin ön planda olması bunda çok önemli bir faktördür. Sonrasında Go–Go’s, The Bangles gibi grupları etkilemiş ve bir kadın grubu olarak rock efsaneleri arasına girmiştir.

Bence her şarkısı, her yorumu dinlemeye değer bir gruptur, özellikle çalgılarındaki ustalıkları, vokallerindeki üstün performansları gerçekten efsane olmaları için yeterlidir. Ek olarak 70’li yılların klasik rock yapısı, çalgı tonlamaları, grubun her şarkısında hissedilir.

Yazımın başında da dediğim gibi, rock müziğinde çok büyük kadın vokalistler vardır. Ancak bu müzik içerisinde kadın gitarist, pianist veya diğer enstrümantalist sayısı erkeklere oranla hâlâ çok düşüktür. Fanny yıllar önce bir yol açtı, bu yolda daha fazla kadının yürümesi dileği ile….
 
 
Özgür Ay