Renklerin Beslenme Üzerine Etkileri

Herkese merhabalar! Hepinize rengarenk, musmutlu bir hafta diliyorum. Bugün konumuz “Renklerin Beslenme Üzerine Etkileri”. Şimdiden herkese keyifli okumalar.

Renkler hayatımızın her yerinde bizimle birlikte. Dünya’ya gözlerimizi açar açmaz bir renk kartelasının içinde buluyoruz kendimizi. Nitekim, hayatta her şeyin anlamı olduğu gibi renklerin de anlamları var. Örneğin kırmızı tutku, aşk ve şehveti temsil ederken mavi huzur ve dinginliği, sarı ise neşe ve coşkuyu yansıtıyor. Biz ise bugün, renklerin beslenmemiz üzerindeki etkilerini konuşacağız. Gelin, renkler beslenmemizi nasıl etkiliyor biraz daha yakından bakalım.

Restoranlar ve reklamlar renkleri nasıl kullanır?

Toplanan verilere göre tüketiciler bir ürünü alacakları zaman ilk başta ambalajına bakıyor. Ambalaj üzerinde ilk bakılan şey ise renk. Dolayısıyla renk faktörü bir ürünün alınmasını %85 oranında etkiliyor¹. Bu durum reklam ajanslarının ve gıda endüstrisinin de büyük ilgisini çekmiş olacak ki gıdaların ambalajlarında renklere çok önem veriyorlar. Gelin bunu birkaç örnekle inceleyelim.

Özellikle fastfood restoranları iç mekan dekorasyonlarında kahve tonlarını tercih ediyor. Bunun nedeni ise kahve ve tonlarının kasvetli etkisinden dolayı insanların yemeklerini hızlıca tüketip gitmeleri ve yerine yeni müşterilerin gelmesidir¹.

Bazı restoranlar ise logolarında genellikle sarı ve kırmızı renklerini tercih ediyor. Bunun sebebi ise sarı ve kırmızı renginin insan beyninde acıkma refleksini harekete geçirmesinden kaynaklı. Bazı araştırmalar ise kırmızının tehlikeyi temsil ettiği için iştahı kapatacağı yönünde ancak ünlü fastfood markalarının logolarına bakarsanız bolca sarı ve kırmızı rengini görürsünüz. Sanırım işe yarayan bir taktik².

Sarı ve kırmızı iştah açtığı için kullanılırken sarı ve siyah logolarda birlikte kullanılmıyor. Bunun nedeni ise doğada en zehirli hayvanların sarı ve siyah rengi aynı anda bulundurmasıdır. Bundan dolayı, içgüdüsel olarak beyin sarı ve siyah kombinasyonunu tehlike olarak görüyor³.

Gıda Ambalajlarında Renklerin Önemi

Marketten bir ürünü alırken renklerine bakar mısınız? İlk cevap bilmiyorum olabilir. Ama istemeden de olsa bakıyoruz. Yani beynimiz renklere göre sinyaller vererek o ürüne olan tepkimizi de yönetiyor. Gıda sanayisi renkleri nasıl kullanıyor hadi gelin birkaç örnekle inceleyelim.

• Gıda ambalajlarında yetişkinleri en çok açık ve pastel renkler, yaldızlı yazılar cezbederken çocukları neon renkler ve parlak yazılar cezbediyormuş. Bir ürünün ambalajının kraft veya saman kağıdından yapılmış olması ise o ürünün organik olduğu hissiyatını veriyormuş. Dikkat ederseniz genellikle marketlerde satılan organik ürünler ve chia tohumu gibi ithal diyet ürünleri algıyı yükseltmek için bu tür ambalajlarda raflarda yerini alır³.
• Bir çikolatayı veya içeceği aldığınızda rengi size hangi aromalı olduğu hakkında bilgi verir mi? Şöyle söylesem daha iyi sanırım; diyelim ki elinizde pembe bir kutuda süt var bu sütün çilekli olduğunu düşünür müsünüz? Sanırım buna herkes evet diyecek. Bazı renkler bazı aromalarla özdeşleşmiştir. Mesela pembe çilekli veya orman meyveli, mavi hindistan cevizli, yeşil antepfıstıklı, kahve rengi çikolatalı bir ürünü temsil eder³.
• Süt ve süt ürünleri ambalajlarında ise genellikle mavi renk tercih ediliyor. Mavi renk soğuk ve tazeliği temsil ettiği için yoğurt ve süt ürünlerinin soğuk, taze ve alınabilir olduğunu çağrıştırıyormuş¹.

Renklerin İştah Üzerine Etkileri

Renklerin iştah üzerine bir etkisi var desem? Evet, evet sadece ambalajlarda o ürünü almamızı teşvik etmede etkili değil renkler. İştahımız üzerine de etkileri var. Kırmızı ve sarı renkler iştah açan renkler. Mavi ise iştah kapatan bir renk. Yeşil ve sarı ise ekşi tadı çağrıştıran renkler arasında.

Yapılan bir araştırmada bir toplu beslenme mutfağındaki tabakların renkleri kırmızı, mavi, sarı ve beyaz olarak belirlenmiş ve içerlerine aynı tatlılardan konulmuş. Sonuç olarak; en az artık tatlı beyaz tabakta kalırken en çok artık mavi tabakta kalmış. Buradan mavinin gerçekten iştah kapatan bir renk olduğu sonucuna varabiliriz. Ancak logolarında iştah açıcı olduğu için kırmızı ve sarı renkleri kullanan markalara rağmen bu renk tabaklarda ki artık tatlı miktarı beyaz tabaktan daha fazla olmuş¹.

Benim buradaki yorumum; insanların alışılmışı seçme ve onunla tatmin olma durumundan kaynaklanması. Şöyle ki genellikle toplu beslenme mutfaklarında beyaz renkli tabaklar tercih edilir ve buna gözümüz sürekli alışıktır, bize güvenli gelir. Güvenli hissettiğimiz şeyi tüketmemizde daha kolay olacaktır. Bu yüzdende beyaz tabakta artık tatlı oranı daha düşük diye düşünüyorum.

Hazır beyaz renk demişken şu bilgiyi de vermek isterim beyaz renk saflığı ve masumluğu temsil ettiği için beyin bu rengi güvenli olarak algılıyor. Bu renk besinler veya bu renk tabakta sunulan besinler ise beyin tarafından sağlıklı olarak algılanıyor.

Bence artık renklere çok farklı bir gözle bakıyoruz. Şahsen ben bu yazıyı yazmak için araştırma yaparken çok şaşırdım. Umuyorum ki bu hafta ki yazım size ilgi çekici ve keyifli gelmiştir.

Hepinize rengarenk ve musmutlu haftalar diliyorum. Sevgiler.
 
 

Dyt. Fatma Nur Erdoğan

 

Kaynakça

1. Üniversite Öğrencilerinde Renklerin Tatlı Tüketimine Etkisinin İncelenmesi. Dağlı, B. (2019). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, İstanbul.
2. Tüketicilerin Ürün Satınalma Kararında Marka Kimliği Renklerinin Etkisi. Şenkal, A. (2020), İdil, 68, 633-643.
3. Sağlıklı Ürün Tercihinde Ambalaj Tasarımının Satınalma Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi. Kuru, A. ve Ceylan, H., (2019), İdil,64, 1741-1756.