Ayna

Yokluğunda, önce sakin, durgun bir su parçasında izledi insan kendini. Sonra bulduğu her metal yüzeyin üstünde keşfetti biraz daha, biraz daha. Yetmedi insanlığa bu kadarı, müthiş bir arayış içine girdi ve en sonunda buldu seni.

“Ayna ayna; söyle bana, benden daha güzeli var mı bu dünyada?”

Hepimizin bildiği ve hatta mutlaka aynanın karşına geçip (bir kere bile olsa) kurduğu o şahane cümle. Özellikle biz kadınlar için hayati önem taşıyan nesnelerden biridir ayna.

Peki aynaların hiç olmadığını düşündünüz mü?

Kaşınızı, gözünüzü, dudağınızı, kirpiğinizi… ve dahi bir bütün halinde nasıl göründüğünüzü bilmeden….

Kendini ilk defa gören birinin şaşkınlığını düşünün bir.

Aynanın hikâyesi milattan önce 6. yüzyıla kadar uzanıyor. Geçmişten günümüze ayna birçok hikâyede, masalda, şarkı sözünde, filmde, kitapta kendine yer bulmuş.

Peki, biz aynayı sadece üstüne düşen görüntüyü başarıyla karşıya yansıtan bir nesne olarak mı görüyoruz?

İnsanoğlu tarih boyunca aynalara anlamlar yüklemiş. Ölenlerle birlikte mezarların içine koymuş mesela aynaları. Başka bir boyuta kapı açacağı düşünülmüş, boyutlar arası geçişi kolaylaştıracağına kanaat getirilmiş.

Ya da mistik anlamlar yüklenmiş:

“Eyvah! Ayna kırıldı. Başımıza bir uğursuzluk getirecek.”

Diyerek günah keçisi seçilmiş. Aynaya bakarak gelecekten haberler verilmiş meselâ. İnsanlık bir devir böyle uyutulmuş. Sonra kahveye geçiş yapılmış da aynalar bu işten sıyrılmış.

Eksiklerin tamamlayıcısı olmuş aynalar. Kusurların görünmesine, gün yüzüne çıkmasına yardımcı olmuş. Suçluluk duygusunun verdiği o itiraf etme isteği ayna karşısında daha kolaymış. Neticede insan kendinden kaçamazmış.

En güzel, en yüce anlam Osmanlı döneminde yüklenmiş aynaya. Ayna hediye etmek gelenek hâline gelmiş hatta. Böylelikle

“Sana senden daha güzel bir hediye bulamadım.”

Demek istemiş bu ince ruhlu Osmanlı erkekleri sevdiceğine.

Öte yandan aynalara küsmüş, küstürülmüş birçok kadın. Takmış takıştırmış. Sürmüş sürüştürmüş. Üstelik çorabı da kaçmış. Kıl olmuş abiler… Tarkan’a kadar getirdik mevzuyu madem; “Karakolda ayna neden var?” onu da bir sorgulayalım. Eeee karakola kadar girdik, “Aynasızlar” sıfatını kim bulmuş? Nereden çıkmış bu “Aynasızlar” yakıştırması?

Şimdi Barış abiyi anmadan geçmek olur mu? Olmaz. “Aynalı kemer ince bele, bu can kurban tatlı dile, seher vakti bir güzele vuruldum.” Buyurun bir sorgulama sebebi daha. Seher vakti bir güzeli nereden görmüş de vurulmuş?

Hayır. Bunların cevabını uzun uzun tabii ki ben anlatmayacağım. Ben yazdım. Yapbozun parçalarını bir bir verdim. Tamamlayarak bütünü görmek evet, sizin payınıza düşen. Eee her zaman armut piş ağzıma düş olur mu? Olmaz tabii ki sevgili okur.

Sorguladık, yapbozlar tamamlandı, bütünü gördük, armutlar pişti ağıza düştü… Bu kadar lakırdıya ne gerek vardı şimdi diyenlere; (Orhan Veli’ye de selâm olsun)

“Bir elinde cımbız,
Bir elinde ayna,
Umurunda mı dünya!”

Satırlarını armağan etmiş olalım.

Velhasıl ayna, çağlar boyu hayat bulmuş, hayat bulmakla kalmamış, olmazsa olmazlar listesine en ön sıralardan girmeyi başarmış ve bi’ takdiri hak etmiş.

Evet, Cahit Sıtkı sitem etti.

“Neden böyle düşman görünürsünüz;
Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?”

Diyerek “Otuz Beş Yaş” şiirinde ama…

Her sabah uyandığımda, aynadaki kadın bana, sevgiyle göz kırpıyor, bir öpücük gönderiyor. Aynalara teşekkür için çok yeterli bir sebep, benim adıma.

Aaaa! Neredeyse unutup yazıya son verecektim. Bir de bunu düşünün bakalım. Bir sabah uyanıyorsunuz ve…

Dünyada ki bütün aynalar çatlamış 🙂
 
 
Emine Öztürk