Goriot Baba | Balzac

Goriot Baba | Honoré de Balzac

Honoré de Balzac | 1799 – 1850

Fransız yazarın asıl adı Honoré Balssa’ymış. Sonradan “de” takısını eklemiş, Balssa’yı da Balzac yapmış. Nedeni hakkında hiçbir fikrim yok. Fakat şöyle bir tahminde bulunabilirim; köy kökenli bir aileden geldiği için daha aristokrat gözükmek istemiş olabilir. Bu tamamen senin hüsnükuruntun da diyebilirsiniz elbette çünkü bu konuda gerçekten bir bilgiye sahip değilim 🙈

1816’da Sorbonne’da başladığı hukuk eğitimini 1819’da edebiyat uğruna bırakmış. Paris’te bir çatı katında açlıktan bitap düştüğü sırada sipariş üzerine sansasyonel romanlar yazmaya başlamış, bunları da takma bir adla yayımlamış.

Balzac, hayatı boyunca hummalı bir şekilde çalışmış, akşamları birkaç saat uyku ile idare edip günlerini yazarak geçirmiş. İlk başarısı Les Chouans (Köylü İsyanı) ile 1829’da gelmiş. Bunu, 1831’de yayınladığı La Peau De Chagrin (Tılsımlı Deri) takip etmiş. Sonraki 20 yıl içindeyse La Comédie Humaine (İnsanlık Komedyası) adlı geniş bir roman ve kısa öykü koleksiyonu üretmiş.

İnsanlık Komedyası’ndaki başlıca romanları:

• Louis Lambert (1832)
• Eugenie Grandet (1833)
• Mutlak Peşinde (1834)
• Goriot Baba (1835)
• Vadideki Zambak (1835)
• Kayıp Yanılsamalar (1837)
• César Birotteau (1837)
• Kuzin Bette (1847)
• Kuzen Pons (1847)

⭐︎ Balzac, edebi üsluptan yoksunluk, ahlâk dersi vermesi ve melodrama eğilimi olması ile eleştirilir. Özgünlüğü ise gözlem ve hayâl gücündedir.

Goriot Baba (Le Pere Goriot)

Balzac’ın en ünlü romanı Goriot Baba, bitmek bilmez tasvirlerle başlıyor. Bu bölümler çok akmasa da neredeyse yüz sayfayı geçen tasvir ağırlıklı metinler geride kaldığında hikâyenin akışı hızlanıyor.

Oldukça fazla karakter var ve ilk başta kim kimdi unutuyorsunuz. Birkaç kez geri dönüp “Bu da kimdi?” diye bakmak zorunda kaldım.

Yazar en başta uyarıyor okuru, dramla karşı karşıya kalacaksınız, diye. Ben de hüzünlü hikâyeleri hiç sevmem, ‘Gene içim çıkana kadar ağlayacağım sanırım’ diye endişeyle başladım okumaya.

Aman ne ağlaması, sinir oldum. Goriot Baba’ya üzülmek şöyle dursun, düpedüz aptal olduğuna karar verdim. Spoiler vermek istemiyorum ama bir iki cümleyle hislerimi anlatmalıyım. Özveri, babalık; bu demek değil. Goriot olayı bayağı yanlış anlamış. İki şımarık, maddiyatçı kız için kendi yaşamından vazgeçmek benim gözümde erdem değil, ahmaklık.

Eugène de Rastignac

Romandaki ana karakterlerden biri de Eugène de Rastignac. Bu karakteri Balzac’ın kendi üzerinden kurguladığı düşünülüyor zira Balzac da Rastignac gibi Paris’e taşradan gelmiştir ve edebiyata gönül vermeden önce hukuk eğitimi almıştır.

Rastignac ile ilk kez Goriot Baba’da karşılaşsak da İnsanlık Komedyası serisi boyunca karakter karşımıza çıkmaya devam ediyor.

Kadın Karakterler

Açıkçası kadın karakterlerin nerdeyse tamamı felaket itici. Kadınlar; para, lüks, şatafat peşinde koşan, sadakâtsiz bireyler olarak resmediliyor. Biliyorsunuz sevmiyorum böyle romanları. Tamam, kadınlar melek demiyorum da bir romandaki tüm kadın karakterler sorunluysa siz de rahatsız olmaz mıydınız?

Zaten ben kendime söz vermemiş miydim; Margaret Atwood, Charlotte Perkins Gilman, Ursula K. Le Guin, Simone de Beauvoir, Virginia Woolf gibi feminist edebiyatın baş taçları varken bu fazla parlatılmış erkek yazarları okumayacağım diye 🤦🏼‍♀️ Müstahak bana 😉

Realizm

Avrupa edebiyatında realizmin kurucusu olarak kabul görüyor.

Fransız toplumunun tüm sınıflarını romanlarında temsil etse de odağı, sıradan Fransız vatandaşlarının hayatlarına koyan ilk yazarlardan biri Balzac.

Fyodor Dostoyevski‘den Marcel Proust‘a kadar çok sayıda önemli yazarı etkilemiş.

(Al işte, Dostoyevski’yi de sevmem zaten, mıy mıy mıy karakterler. Anlaşıldı şimdi esin kaynağı Balzac’mış 😝)

Benim Düşüncem

Açıkçası uzun süre elimde süründü kitap. Ki ben günde 500 sayfayı elimden bırakmadan okuyabilirim, yeter ki konu aksın. Ve tabii bir de budala karakterler olmasın 🙈 Ee hayat aptal insanlarla dolu, dediğinizi duyar gibiyim. Tamam ama ben onların hikayesini okumayı sevmiyorum. Goriot Baba‘yı da sevmedim. Şiştim okurken.

Realizmin kurucusuymuş, onlar bunlar hayranmış, pek beni ilgilendirmiyor. Bana fenalıklar bastı okurken.

Bir sonraki kitapta görüşmek üzere sevgiler 🤗❤️
 
 
Didem Çelebi Özkan