Nagasaki’nin Çanları | Takaşi Nagai
Kitabın yazarı aynı zamanda bir radyolog. 1945’te Nagasaki’ye atom bombası atılması sırasında orada. Yaralanıyor ama hayatta kalıyor. Geride kalanlara yardım ediyor ve elde ettiği tıbbi gözlemlerden bir rapor hazırlıyor. Bombalamanın birinci yıl dönümünde bu kitabı bitiriyor. Ama Japonya o dönem Amerikan işgalinde olduğundan yayımlanmasına izin verilmiyor. Ancak 1949’da yayımlanabiliyor kitabı.
Bombalamayı bizzat yaşayan birinin kaleminden okumak çok çarpıcı.
Nagasaki’nin Çanları | Atom Bombası Atılmadan Öncesi ve Sonrası
Nagasaki’de bir tıp okulu… Öğrenciler, hocalar, yerel halk anlatılıyor önce kitapta. Bir savaşın içindeler. Bu yüzden sığınaklarda yaşamak, yaralılara ilk müdahalede bulunmak vb konularda deneyimliler. Ama atom bombası… Bunda deneyim ya da kaçış mümkün mü?
Kitapta çeşitli insanların atom bombası atılmadan az öncesi ve az sonrası anlatılıyor. Çarpıcı ve acı tabii. Kendi hallerinde her şeye rağmen bir şekilde hayatlarına devam ettiklerini okurken birden şu cümle kahrediyor: “Bulundukları yere atom bombası düştü.”
Hayatta kalanlar yaralılara yardım etmeye çalışıyor ellerinden geldiğince. Kolay değil çünkü ellerinde malzeme kalmadı, hepsi ve her şey yandı.
“Ayakları koparılmış bir sivrisinek gibi, kıskaçları alınmış bir yengeç gibi biz de elimizde avucumuzda hiçbir şey kalmamış halde bunca yaralıyla yüz yüzeydik. Gerçekten ilkel tıptı bu. Bilgimiz, sevgimiz, yeteneklerimiz. Sadece bunlarla hayat kurtarmak zorundaydık.”
Nagasaki’nin Çanları | Atom Bombası ve Bilim
Atılan bombanın atom bombası olduğunu Amerikan uçaklarının attığı bildiri ile öğreniyorlar. Bildiride yazana göre Amerika, elimizde çok güçlü etkisi olan atom bombası var, imparatorunuzu savaşı bitirmesi için ikna edin, teslimiyeti kabul edin, yoksa biz bu bombayla savaşı bitireceğiz, diyor.
Kitabın anlatıcısı olan doktor yazar, atom bombası yapılması karşısında hayrete düşüyor. Sonunda yapıldı demek, diye şaşırıyor. Yani yapılmasına bir yandan pek ihtimal verilmeyen ama yapılacağı da konuşulan bir işmiş atom bombası. Bir an için can derdini unutup işin bilimsel ve teknik yanını konuşmaya başlıyorlar.
Nagasaki’nin Çanları | Atom Bombası ve Etkileri
Çok sayıda ölü ve yaralı gördükten sonra atom bombasının yol açtığı yaralar hakkında birtakım gözlemlere varıyorlar. Atom bombası ya doğrudan etkiliyor ki bu basınç, sıcaklık, bombadan dağılan ateş topları vb kaynaklı yaralanmalar ya da dolaylı yaralanmalar oluyor ki bunlar da çöken evler, yangınlar, saçılan nesneler, radyasyon nedeniyle. Ayrıca şok nedeniyle ortaya çıkan zihinsel bozukluklar da oluyor.
Bomba yakınında patlayan insanların betimlemeleri yer alıyor kitapta, korkunç. “Annenin bacaklarının arasından göbek kordonuyla bağlı bebeği görünüyordu” diyeyim gerisini siz düşünün.
Hastalara uygulanan tedavilerden de bahsediyor. Kimisine kaplıca, kimisine ilaç tedavisi uygulanmış.
Nagasaki’nin Çanları | Atom Bombası ve Tanrı
Savaşı kaybetmenin ardından yerel halk, Tanrı sorgusuna başlıyor. Tanrıya o kadar dua ettik ama neden yenildik diye. Doktor bu Tanrıların gerçek olmadığı, insan yapımı olduğu cevabını veriyor. Devlet tarafından dikte edilmiş dinlerden bahsediyor.
Sonra da ölenler kötüydü, o yüzden Tanrı onların canını aldı, diye düşünenler çıkıyor. Ama sonra böyle düşünen kişi kendi eşi ve çocuğunun ölümünü düşününce, onlar da mı kötüydü, diye soruyor kendi kendine. Bu defa kalanlar kötü, ölenler masum diye inananlar çıkıyor. Hatta ölenlere imrenenler oluyor. Ülkelerinin mağlubiyetini görmeden öldükleri için.
Nagasaki’nin Çanları | Atom Bombası ve Yeniden Yaşam
Bölgede uzun yıllar boyunca yeniden yaşamanın imkânsız olacağı düşünülüyor. Küçük hayvanları (karınca, solucan vb) inceliyorlar, hayatlarını sürdürdüklerini görüyorlar, o zaman insanlar da yaşar diye düşünüp yavaş yavaş yeniden inşaya başlıyorlar. Yeniden aileler kuruluyor.
Kitap, bir daha böyle bir acı yaşanmasın, burası dünyanın son atom bölgesi olsun temennisi ile bitiyor.
Aminlerce…
Saygılar,
Hülya Erarslan
No Comments