Yalınlaşmak

“Herkesin başa çıkamadığı bir stresi var.”

Sözü hayatımızın bir gerçeği olmuş durumda. Biyolojik bir nedene bağlanamayan rahatsızlıkların sebebinin stres olması hiç kimse için sürpriz olmuyor, kimse “ama benim stresim yok ki” demiyor.

Stresin en büyük kaynaklarından biri, üstesinden gelinemeyen sorumluluklar. Zihinde planlanan yapılacaklar listesinin bedenen yapılamaması. Ya da bu planlara zihnen ve bedenen uyamamak.

Aslında, geçmiş 10 yıllara göre gelişmiş olan teknoloji, beden yükünü hafifletiyor gibi görünüyor. Ama bireysel ve toplumsal stres sürekli artıyor.

Bunun nedeni ise, “Nasıl olsa artık daha kolay hallediliyor” düşüncesiyle, insanların daha karmaşık düşünmeye kendini zorlaması. Gerek iş hayatında, gerek sosyal hayatta, gerekse aile hayatında (özellikle de ebeveyn olarak) anbean daha da karmaşık sorumluluklara gönüllü olmak, tek tek yapılması kolay gibi görünüyor olsa da tüm karmaşıklıkların içine atlamak, insan yapısının kaldırabileceği yük değil.

Bu yük artık son noktaya geldiğinde, imkânı olanlar bırakıp tamamen doğa ile iç içe olabileceği bir hayata kaçıp rahatlamaya çalışıyor. Fakat buna imkân bulamayanlar, karmaşıklığın içinde yaşayıp yüklerin altında ezilmeye devam ediyor. Bu yorgun insanlardan da yıpratan stres fışkırıyor. Toplumun çoğu bu şekilde yaşamaya çalıştıkça herkes birbirini daha da kötü etkiliyor. Bu yüzden de herkes güleryüze hasret halde, mutsuz yaşıyor.

“Farkında olmadan içine girilen bu karmaşıklıktan uzaklaşmak bu çağda mümkün değil ki?!”

Cümlesini pek çok kişi kuruyor. Bu da toplumun öğrenilmiş ve öğretilmiş çaresizlik içine nasıl atıldığını gözler önüne seriyor.
 

Karmaşıklıktan Uzaklaşmak

 
Tamamen mümkün olmasa da aslında herkes için biraz mümkün. Her şeyden önce şunu düzeltmek gerekiyor: “Farkında olmadan”

Eğer birey farkında olmadan sadece topluma uyum sağlamak adına bu karmaşıklığa kapıldığını düşünüyorsa artık farkında demektir. Yani artık bir şeyler yapma ve farkında olarak bu karmaşıklığın içinden çıkmaya gayret etme zamanı gelmiştir.

“Yine mi gayret etmek ve yine mi uğraşmak!!!”

Gibi yıldırıcı bir unsur akla gelebilir. Ama cevabı kesinlikle “evet”tir.

Karmaşık hayata uyum sağlamak için gösterilen gayretin yönünü değiştirmek ve bu karmaşıklık girdabından kaçmak için gayret göstermek gerekir. İlk seçenekteki gayret bireyi daha da karmaşık bir hayata götürürken, yönü değiştirilen ikinci seçenekteki gayret bireyi daha dingin ve huzurlu bir hayata doğru götürecektir.

Bunun için ilk yapılması gereken, hayattaki fazlalıkları ayırmaktır. Bu yalınlaşma haline, birey içinde yaşadığı evden başlamalıdır. Kullanmadığı, fonksiyonel ya da estetik olarak bireye hiçbir faydası olmayan tüm eşyalardan arınmak ilk adım olabilir.

Sonrasında, bireyin birinci dereceden yakını olmayan, görmeye ve görüşmeye mecbur olmadığı, enerjisini düşüren insanların hayattan mümkün olduğunca çıkarılması gerekir. Eğer bu enerji düşüren bireyler, birinci derece yakınsa ve hayattan tamamen çıkarılamıyorsa o zaman da hayatı karmaşıklaştırmaya izin vermeyecek şekilde sınırların gözden geçirilmesi gerekir. Hiçkimsenin kendi rahatı için başka bir bireyin hayatını karmaşıklaştırmaya hakkı yoktur. Bu demek değildir ki kimse birbirine destek olmayacak ve yardımlaşmayacak. Aksine sosyal destek, hayatın karmaşıklığı için çok faydalı bir durumdur ama tek taraflı olması suistimaldir. Buna izin verilmemesi gerekir.

Sonra da belki de yapılması gereken en önemli, bir o kadar da zor olan, unsura sıra gelir. Sorumlulukların ve yapılacak işlerin yalınlaşması. Aslında, yaşadığı ortamı yalınlaştırmak ve hayatındaki insanların yıpratıcı etkilerinden arınmak, bu unsuru da otomatik olarak kolaylaştıracaktır. Bunlar dışında, birey üzerindeki sorumlulukları tekrar gözden geçirmelidir. Kendine soracağı bazı sorularla hayat karmaşıklıktan kurtulmaya başlar.

*

Sorumluluklarım neler?
Hayatta ben neleri yapıyorum?
Bunlardan hangileri olmazsa olmaz, hangileri olmasa da olur? (Bunlardan vazgeçmeliyim.)

Olmazsa olmazların hepsi benim omuzumda mı olmalı yoksa bu sorumlulukları paylaşabileceğim bireyler var mı?

Varsa, bu sorumlulukları paylaşmak için artık onlarla iletişime geçmeliyim.

*

Bu farkındalıkla ve yapılabileceklerle hayatı daha yalın ve daha az yorgun yaşamak mümkündür. Bunu hayata geçirmek için biraz cesarete, çokça da kararlılığa ihtiyaç vardır.
 
 
Nalan Erpolat