Ürik asit, kanda bulunan atık bir üründür.
Metabolizma, pürin adı verilen bir biyokimyasal ürünü parçaladığında oluşur. Çoğu kanda çözünür, böbreklerden geçer ve idrarla birlikte vücudu terk eder. Diyetinizde çok fazla pürin tüketirseniz veya vücudunuz bu yan üründen yeterince hızlı kurtulamazsa kanınızda ürik asit birikebilir.
Normal seviyesi 6,8 mg/dL’nin altındadır. Yüksek seviyesi (6.8 mg/dL’nin üzerinde) hiperürisemi olarak adlandırılmaktadır. Bu durum, ürat kristalleri biriktiren ağrılı eklemlere neden olan “gut” adı verilen bir hastalığa yol açabilmektedir. Ayrıca kanınızı ve idrarınızı çok asidik hale getirebilir.
Ürik asit birçok nedenden dolayı vücudunuzda birikebilir. Yanlış beslenme alışkanlıkları, genetik, kullanılan ilaçlar ve obezite en sık karşımıza çıkan nedenler arasındadır. Şimdi birlikte, ürik asit seviyelerini düşürmek için gerekli diyet önlemlerini tek tek ele alacağız.
-
Pürinden zengin besinleri kısıtlayınız.
- Deniz ürünleri (özellikle somon, karides, ıstakoz ve sardalya)
- Kırmızı et
- Karaciğer gibi sakatatlar
- Yüksek fruktozlu mısır şurubu ve alkollü yiyecek ve içecekler (özellikle alkolsüz bira dahil tüm biralar) yer almaktadır. Bu besinleri mümkün olduğu kadar daha az tüketmeye özen göstermelisiniz.
-
Şeker tüketimini kısıtlayınız.
-
Meşrubat tüketimini sınırlandırın.
-
Daha fazla su içmeye özen gösterin.
-
Alkol tüketiminden kaçının.
Ürik asit yüksekliğinde pürin kısıtlı diyet uygulanması önerilmektedir. Pürinden zengin besinler arasında:
2020 yılında yapılan bir çalışmanın sonuçları, pürin açısından zengin sebzelerin tüketimi azaltıldığında, ürik asit seviyelerinde anlamlı bir düşüş olmadığını göstermektedir.
Fruktoz, meyve ve balda bulunan doğal bir şekerdir. Vücudunuz fruktozu parçaladığında pürin miktarı artar. Fakat bu, kontrollü bir artıştır. Oysa yiyeceklere eklenen sofra şekeri ve yüksek fruktozlu mısır şurupları bu doğal etkiyi bozarak kontrolsüzce ürik asit oluşumuna sebep olmaktadır.
Bu sebeple eğer ürik asit seviyeniz yüksekse tatlı ihtiyacınızı lütfen taze meyvelerle karşılayın.
İçeceklerdeki fruktoz, tüm gıdalardaki şekerlerden daha hızlı emilir. Çünkü içecekler lif, protein veya diğer besin ögelerini içermez ve bu sebeple sindirimi oldukça kolaydır. Araştırmalar, meşrubatların kan şekeri seviyesini hızla yükselttiğini ve ayrıca daha yüksek miktarlarda ürik asit oluşumuna yol açtığını gösteriyor.
Bol miktarda su içmek, böbreklerinizin ürik asidi daha hızlı dışarı atmasına yardımcı olur. Her zaman yanınızda bir su şişesi bulundurun. Birkaç yudum almanızı hatırlatması için saat başı alarm kurun.
Bira gibi bazı alkol türleri diğerlerinden daha yüksek pürin içeriğine sahiptir. Bununla birlikte, pürin içeriği düşük olan alkollü içecekler bile vücuttaki pürin üretimini artırabilmektedir. Alkol, aynı zamanda ürik asidin salgılanma hızını da etkiler ve bu da kandaki seviyesinin artmasına neden olabilir.
Diyet, egzersiz ve diğer sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, yüksek ürik asit düzeylerinin neden olduğu gut ve diğer hastalıkların iyileştirilmesine yardımcı olabilir. Ancak hiçbir zaman gerekli tıbbi tedavinin yerini tutamazlar. Tüm reçeteli ilaçları doktorunuzun belirttiği şekilde almaya özen gösteriniz. Diyet, egzersiz ve ilaçların doğru kombinasyonu, yüksek ürik asit düzeylerini düşürmeye ve semptomları uzak tutmaya yardımcı olacaktır.
Uzm. Dyt. Şeydanur Özpınar
Referanslar ve Kaynakça:
- Aihemaitijiang, S., Zhang, Y., Zhang, L., Yang, J., Ye, C., Halimulati, M., … & Zhang, Z. (2020). The association between purine-rich food intake and hyperuricemia: A cross-sectional study in Chinese adult residents. Nutrients, 12(12), 3835.
- Chizyński, K., & Rózycka, M. (2005). Hyperuricemia. Polski merkuriusz lekarski: organ Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, 19(113), 693-696.
- Ebrahimpour‐Koujan, S., Saneei, P., Larijani, B., & Esmaillzadeh, A. (2021). Consumption of sugar‐sweetened beverages and serum uric acid concentrations: a systematic review and meta‐analysis. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 34(2), 305-313.
No Comments